Page 470 - Multidisipliner Covid 19

BÖLÜM 27

Sürekli renal replasman tedavisinin (CRRT: continuous renal replacement
therapy) veya yavaş düşük etkinlikli diyalizin (SLED: slow low efficiency
dialysis), konvansiyonel aralıklı hemodiyalizi (IHD) tolere edemeyen çok
kritik olan hastalara ayrılması daha uygun olabilir. Amerikan Nefroloji
Derneği (American Society of Nephrology), COVID-19 enfeksiyonlu
hastanede yatan hastalarda RRT yönetimi için 21 Mart’ta bir kılavuz
yayımlamıştır (40). Böbrek yetmezliği nedeniyle hastaneye yatırılan ve
RRT ihtiyacı olan hastalarla ilgili öneriler Tablo 1’de verilmiştir. Bir modelin
diğerine göre üstünlüğünü açıkça gösteren veriler olmadığından, diyaliz
modalitesi seçimi mevcut lokal imkanlara göre yapılmalıdır (41). Türk
Nefroloji Derneği, 26 Mart 2020 tarihinde yaptığı ilk çağrı ile “COVID-19
ve Böbrek Hastalıkları Deneyim Paylaşımı” projesini yürütmüştür. 6 Mayıs
2020 tarihinde yeterli sayıya ulaştığı düşünülerek toplanan verilerin analizi
yapıldı. İlk değerlendirme neticesinde 390 kronik hemodiyaliz, 289 KBH
ve 81 böbrek nakli hastasında COVID-19 saptandığı bildirildi (42).

Tablo 1. Amerika Nefroloji Derneği’nin COVID-19 ve böbrek yetmezliği nedeniyle
hastaneye yatırılan ve RRT ihtiyacı olan hastalarla ilgili önerileri (40)
YBÜ’de bulunan AKI ya da SDBH olan hastalar
Hasta - mümkünse bu hastaların, bu hastalar için ayrılmış ayrı bir YBÜ ya da YBÜ’nin
İzlemi ayrı bir bölgesinde takip edilmesi,
- nefroloji uzmanları, yoğun bakım uzmanları, diyaliz ve yoğun bakım personelinin
hastalarla temasları esnasında; kişisel koruyucu ekipman ve güvenlik önlemleriyle
ilgili kılavuzlara uyması,
- nefroloji uzmanlarının, hasta ile temasını mümkün olduğu kadar minimuma
indirmek hatta önlemek amacıyla, fizik muayene konusunda yoğun bakım
uzmanlarının değerlendirmelerine güvenmeleri ve volüm durumu açısından da
varsa ekokardiyografi bulgularına ulaşıp teması azaltmaları,
- mümkün olan merkezlerde, çalışanların COVID-19 maruziyetini azaltmak için
tele-sağlık sistemi oluşturulması.

RRT - her merkez, deneyimli olduğu RRT seçeneğini uygulamalı (sitrat antikoagülasyonu
ya da CRRT/PIRRT gibi yeni başlanacak olan bir RRT modalitesi, hasta güvenliği
açısından risk oluşturur),
- eğer mümkünse tercih edilecek tedavi modalitesi CRRT ya da PIRRT (SLED)
olmalı,
- CRRT, IHD’den hem biyokontaminasyon riski ve izolasyon, hem de birebir
hemşirelik desteği gereksinimi açısından üstün olduğu için mümkünse tercih
edilmeli,
- YBÜ’lerde CRRT işlemi açısından eğitimli YBÜ hemşirelerinin bulunması avantaj
sağlar:
• hemodiyaliz hemşirelerinin hasta ile doğrudan temasını önler ve
fazladan sağlık personelinin hasta temasını sınırlandırır
• CRRT makinası diyaliz hemşiresi tarafından YBÜ dışında kurulup, YBÜ

469