Page 469 - Multidisipliner Covid 19

COVID-19 ve Böbrek Hastal›klar›

Yüksek enfeksiyon oranlarına sahip bölgelerde sağlık çalışanları üzerinde
aşırı zihinsel ve fiziksel yük olacağı dikkate alınarak, hastalığın pik yapacağı
döneme yönelik uygun planlama ile birlikte verimli işgücü kullanımı çok
önemlidir (33). Evde hemodiyaliz ve periton diyalizi yapan hastalara
mümkün olabildiğince telefon, bilgisayar ve diğer elektronik sistemler
kullanılarak hastaneye gelmelerine ihtiyaç duymadan evde klinik bakım
hizmeti verilmeli ve gerekli olduğu düşünüldüğünde sağlık personeli
tarafından ev ziyaretleri ile klinik destek verilmelidir (32, 37).

4. Renal Replasman Tedavileri

COVID-19 seyrindeki AKI insidansı kesin olarak bilinmemekle birlikte,
SDBH olan hastalar, COVID-19’a daha yatkın olup hastaneye yatış oranları
da daha yüksektir. COVID-19 tanılı 116 hasta arasında önceden düzenli
CRRT uygulanan 5 KBH’lı hastaya hastane yatışında haftada 3 kez CRRT
uygulanmıştır. Tedavi sırasında böbrek fonksiyon göstergeleri, KBH alev-
lenmesi olmaksızın stabil seyretmiş, pulmoner inflamasyon tedrici gerilemiş
ve 5’i de hayatta kalmıştır. Ayrıca idrar sediment incelemesinde SARS-
CoV-2 RNA’sı, KBH olmayan 48 hastanın 3’ünde, 5 KBH’lı hastanın 1’inde
pozitif bulunmuştur. Yazarlar COVID-19 hastalarında KBH’nın şiddetlen-
mediği sonucuna varmışlardır (29).

COVID-19 enfeksiyonu ilişkili AKI tedavisi, genel destekleyici tedavi ile
RRT’yi içerir. Hemodinamik stabilite korunmalıdır. RRT (diyaliz) ihtiyacı
genellikle enfeksiyonun ikinci haftasında ortaya çıkar ve YBÜ hastalarının
%5’ini etkiler (38). Akut bakım ortamında RRT uygulamalarına farklı yak-
laşılıp yaklaşılmayacağı sorusunun yanıtı önemlidir. Çünkü SARS, MERS
ve sepsis tedavisinde başarıyla uygulanan ekstrakorporeal tedaviler, CO-
VID-19 ve sepsisli hastaların tedavisinde rol oynayabilir (2). Sitokin fırtınası
COVID-19 enfeksiyonunda hastalık şiddetine katkıda bulunuyorsa, teorik
olarak konvektif tabanlı klirens, difüzyon bazlı yöntemlerle karşılaştırıldı-
ğında büyük sitokinlerin uzaklaştırılmasında daha üstün olabilir. Ancak
bu yaklaşım sepsiste defalarca uygulandı ve yeterli klinik yanıt alınamadı.
Sitokin uzaklaştırmak için Sitosorb gibi ekstrakorporeal hemoperfüzyon
cihazlarının COVID-19 pandemisinden önce sepsisin yönetiminde bir fay-
dası kanıtlanamadığından, diyaliz gerektiren AKI olan veya olmayan kri-
tik COVID-19’lu hastalarda bu cihazların kullanımı önerilmemektedir (39).

468