Page 462 - Multidisipliner Covid 19

BÖLÜM 27

2. Akut Böbrek Hasarı

COVID-19’lu hastalarda farklı böbrek anormallikleri bildirilmiştir. İlk baş-
vuruda 59 COVID-19 hastasının %34’ünde masif albüminüri, %63’ünde
hastane yatışı sırasında proteinüri ve %27’sinde BUN yüksekliği (ölenlerin
2/3’ü) ile beraber böbrek bilgisayarlı tomografisinde (BT) inflamasyon ve
ödem ile uyumlu bulgular gözlenmiştir. Prospektif bir kohort çalışmasında,
başvuru anında 710 COVID-19 enfeksiyonlu hastanın (ortanca yaş 63 ve
%52.4’ü erkek) %43.9’unda proteinüri ve hematüri, %26.7’sinde hematüri,
%14.4’inde serum kreatinin, %13.1’inde BUN yüksekliği ve 60 mL/dak/1.73
2
m altında eGFR bulunmuştur. Bu hastaların 113'ü (%16.1) hastanede
ölmüştür. Çalışma döneminde hastane ilişkili AKI hastaların %5.1’inde
görülmüştür (22).

SARS ve MERS-CoV enfeksiyonları sırasında hastaların %5-15’inde AKI
gelişmiş ve %60-90’u kaybedilmiştir. COVID-19’lu hastalarda AKI’nın
kesin insidansını değerlendirmek zordur. Yayınlanan raporların çoğunda
AKI insidansı çoğu kritik yatan hastalardan alınmıştır. Bu nedenle, hafif
hastalığı olan hastalarda risk çok daha düşük olabilir (8). Klinik çalışmalar,
COVID-19’lu hastalarda AKI insidansını %0.5 ile %19 bildirmişlerdir (3,
23, 24). 6 Ocak-21 Şubat 2020 arasında 193 COVID-19 hastasının [128
şiddetli olmayan, 65 şiddetli (hayatta kalan 32 kişi dahil)] dahil edildiği
ve son izlemin 21 Mart 2020 olduğu bir çalışmada; hastaneye başvuruda
hastaların önemli bir kısmında proteinüri (%59), hematüri (%44), BUN
(%14) ve kreatinin (%10) artışı gibi böbrek fonksiyon bozukluğu belirtileri
vardı. Bu oranlar pandemi öncesi izlenen non-COVID-19 diğer 28 pnömoni
hastasından daha fazlaydı. Tek değişkenli (univariate) Cox regresyon
analizi; proteinüri, hematüri ve yüksek BUN, serum kreatinin, ürik asit
ve D-dimer düzeylerinin COVID-19 hastalarının ölümüyle anlamlı ilişkili
olduğunu gösterdi (25). YBÜ’de bakım gerektiren ciddi enfeksiyonlu
hastalarda, AKI oranları %15’ten %50’ye yükselmiştir (24). 28 Ocak-9 Şubat
2020 tarihleri arasında Çin’in Wuhan şehrinde bir hastanede yatırılarak
izlenen 333 COVID-19 pnömonisi olan hastanın (ortalama yaşı 56.3, %54.7’si
erkek) böbrek tutulum bulgularının retrospektif olarak değerlendirildiği
çalışmada, başvuru anında %75.4’inde renal tutulum bulguları (proteinüri:
%65.8 ve hematüri: %41.7) vardı. KDIGO 2012 kriterlerine göre hastaların
22’sinde (%4.7), genişletilmiş kriterlere göre ise 35’inde (%7.5) AKI gelişti.

461