Page 458 - Multidisipliner Covid 19

BÖLÜM 27

ÖZEL HASTA GRUPLARINDA COVID-19

1. Glomerüler Hastalıklar

Kronik böbrek hastalığı (KBH) olan hastalar; genellikle diyabet, hiper-
tansiyon ve kardiyovasküler hastalıklar başta olmak üzere birçok eşlik
eden hastalığı olan yaşlı bir nüfustur. COVID-19’lu hastaların yaklaşık
%15-30’u hipertansiftir. Hipertansiyon yaşla birlikte artar. COVID-19
hastalığı yaşlı popülasyonda daha kötü sonuçlar verir. Halen hipertansiyon
ve COVID-19 arasındaki ilişkiyi destekleyen bir kanıt yoktur (8). KBH’nın
başlıca nedeni olan diyabetik böbrek hastalığı, diyabette morbidite ve
mortalitenin önemli bir nedenidir. Bağışıklık savunmalarının azalması ve
diğer böbrek ilişkili faktörler diyabetik hastaları belirli enfeksiyonlara
daha yatkın hale getirdiğinden, COVID-19 enfeksiyonu, diyabetik böbrek
hastalığının ciddileşmesine, hatta renal replasman tedavisi (RRT) ihtiyacına
veya hasta kaybına yol açabilir (9). COVID-19’lu hastalar arasında hem
KBH hem de hipertansiyon daha şiddetli hastalık için risk faktörleridir.
Ciddi hastalığı olan 273 hasta dahil olmak üzere 1,389 enfekte hastayı
kapsayan dört çalışmanın meta-analizinde, altta yatan KBH prevalansı
ciddi hastalığı olanlarda daha yüksekti (%3.3’e karşılık %0.4, OR: 3.03)
(10). Hipertansiyon öyküsü dahi ciddi COVID-19’u olanlarda, olmayanlara
göre daha fazlaydı (%32’ye karşılık %15). Benzer şekilde, Çin’de yatarak
tedavi gören 1,590 hastada, altta yatan hipertansiyon bağımsız olarak
ciddi COVID-19 ile ilişkilendirildi (HR: 1.58) (11). Amerika Birleşik Devletleri
(ABD) ve İtalya’da yapılan araştırmalar da, bu bulgularla oldukça tutarlı
sonuçlar ortaya koymuştur (12, 13).

Takip eden ekipler, kronik izlem altındaki hastaları COVID-19’dan
korunmak için Sağlık Bakanlığı’nın belirlediği önlemleri almaları hususunda
bilgilendirmeli ve zorunlu olmadığı müddetçe hastane başvuru sıklığını
azaltmak için telefon ile gerekli tıbbi önerilerde bulunmalıdır. COVID-19
pandemisi ile birlikte hastaların ve takip eden nefrologların, glomerüler
hastalıkların tedavi süreci ile ilgili endişeleri artmıştır. Genellikle KBH’li
+
+
hastalarda CD4 /CD8 T hücre oranlarında bozulma ve doğal öldürücü
(NK: natural killer) hücrelerin aktivitesinde azalma vardır. Ayrıca, özellikle
bazı glomerülonefritli hastaların glukokortikoid ve immünsüpresif tedavi
alması bağışıklık sistemlerinde bozulmaya yol açabilir ve COVID-19’a

457