Page 352 - Multidisipliner Covid 19

BÖLÜM 22

bildirilmiştir. Eşlik eden risk faktörleri olmadan sadece COVID-19 ile
enfekte olmanın artan enflamasyon ve protrombotik faktörler nedeniyle
kalp ve vasküler endotelde hasar yartamasına ikincil inme riski artmaktadır.
COVID-19 ile enfekte inme olgusunda, standart inme değerlendirme
basamakları uygulanmalıdır. Ayrıca bu hastalarda9 D-dimer, fibrinojen
seviyelerinin ve CRP ve IL-6 gibi koagülasyon belirteçlerinin takibi
önerilmiştir (24).

İnme hastalarının tedavisi konusunda pandemi sırasında tekrar organi-
zasyon gerekliliği doğmuş ve Avrupa’da çeşitli ülkelerde bu konularda
kılavuzlar yayınlanmıştır. Bunlardan biri de “Ictus Madrid multidisciplinary
group and its Neurology Committeee” tarafınca yayınlanan kılavuzdur.
İnme olgularının bakım verilecekleri hastanelere ulaşmasının garantil
edileceği koordinasyonun sağlanması; inme olgularının içindeki olası
COVID-19 ile enfekte olanların tanınması; sağlık çalışanlarının COVID-
19 enfeksiyonundan korunmasının sağlanması; COVID-19 enfeksiyonu
ile ilintili potansiyel risk taşıyan nörogörüntüleme ve diğer işlemlerin
azaltılması veya bulaşın engeleneceği şekilde yapılmasının sağlanması;
mümkün olan en kısa sürede evde bakımla takibe devam edilerek hastanede
kalışın optimalize edilmesi CORONA (Coordinate, Recognize, Organize,
Neuroimaging, At home) kısaltması altında şematize edilmiştir (25).

COVID-19 varlığının akut inme gelişen olgularda gerekli ise endovasküler
tedavi seçeneklerinin kontraendike olmadığı kararına varılmıştır. Hastanın
hazırlanması sırasında gerekli önlemlerin alınması ve uygulamayı yapacak
sağlık ekibi için işlemin en az riskli hale getirilmesi önerilmiştir (26). İnme
gelişen olgularda dolaşım parametreleri stabil değilse transport yapıla-
mayacağından bu olgulara endovasküler tedavi seçeneği önerilmemesi
notu düşülmüştür. Bunun yanı sıra COVID-19 hastaları nedeniyle yatak
kapasitesi azalmış hastanelerin varlığında, inme gelişen olgunun sevki
hakkında da kılavuzlar yayınlanmıştır.

Başağrısı, nörolojik açıdan COVID-19’e bağlı olarak ortaya çıktığı en çok
bildirilen belirti idi. Singapur’dan yapılan bir yayında, N-95 yüz maskesi
ve koruyucu gözlük takması zorunlu sağlık personelinde bu maskelerin
kullanıma bağlı gelişen başağrıları veya eski başağılarında kötüleşme
bildirilmiştir (27). Migren hastalarının takibi sırasında dikkat edileceklere

351