Page 351 - Multidisipliner Covid 19

COVID-19 Pandemisinde Nörolojik Hastal›klar

(SARS-CoV, MERS-CoV, HCoV-229E, HCoV-229E, fare hepatit virüsü,
domus hemagglutinating ensefalomiyelit koronavirüs=HEV) yaşanan
deneyimlere dayanan bazı teoriler vardır. Nöroloji ve beyin cerrahisinde
hasta yaklaşımı yeni yayınlar ışığında güncellenmekte ve değişmektedir
(14).

Yaşlılar ve özellikle kardiyovasküler ilave hastalıkları (hipertansiyon,
kardiyovasküler hastalık, diyabetes mellitus ve renal hastalık) olanlar
COVID-19 enfeksiyonu için artmış riskin olduğu gruptur ve bunlarda
sonuçlar iç açıcı değildir (10). COVID-19’un enflamasyon, immobiizasyon,
hipoksi ve diffüz intravasküler kagülasyon yaparak serebrovasküler
hastalığa meyil yaratabileceği bilinmektedir (15).

Şu ana dek yapılan 6 derlemede, COVID-19 enfeksiyonu sırasındaki
nörolojik tutulumlar, baş ağrısı, sersemlik, şuur bozukluğu, akut
serebrovasküler olaylar (tıkayıcı inme, venöz sinüs trombozu, serebral
hemoraji), ataksi ve nöbet, status epileptikus bildirilmiştir. Bu derlemelerde
bildirilen olguların BOS’larında virüsün varlığına yönelik çalışma
yapılmamıştır. Nisan 2020’de İran’dan yapılan yedinci sistematik bir
derlemede ciddi COVID-19 enfeksiyonu geçirenlerde SSS tutulumu ve
nörolojik bulgu olmasının yüksek olası olduğu, COVID-19 enfeksiyonu
geçirenlerde nörolojik bulguların, detaylı klinik, nörolojik ve
elektrofizyolojik yöntemlerin seyirde belirtilmesinin ve mümkünse BOS’tan
virüsün izole edilmesinin çalışılmasının ve COVID-19 nedeniyle ölen
kişilerin otopsilerinin virüsün nörolojik bulgulara neden olmadaki rolünü
aydınlatabileceğine vurgu yapılmıştır (16-22).

Li ve ark’nın yayınladığı inme serisinde, COVID-19 enfeksiyonuna ait ilk
belirtinin başlangıcı ile inmenin ortaya çıkışına dek geçen ortalama süre
10 gün iken ülkemizden yapılan 4 olgu serilik bir yayında olgulara inme
ve COVID-19 enfeksiyonu tanısı aynı anda konmuştur. Sorgulamada
COVID-19 enfeksiyon belirtilerinin inmeden 2 gün önce ortaya çıktığı
öğrenilmiştir. Dört olgunun biri hariç hepsi yaşlı ve eşlik eden hipertansiyon
hastasıdır. Hiçbirinde COVID-19 enfeksiyonu şiddetli değildir (17, 23).

İnme, nörolojinin en sık karşılaşılan hastalıklarından biri olup COVID-19
pandemisi sırasında hastanede yatan COVID-19 pozitif olguların %2’inde

350