Page 247 - Multidisipliner Covid 19

COVID-19 Afl› Platformlar› ve Güncel Afl› Gelifltirme Çal›flmalar›

Nükleik asit aşıları olarak geçmişte influenza virusuna karşı hayvanlarda
başarılı sonuçlar ortaya konulmuş olsa da günümüzde insan aşıları arasında
bu platformda yer alan lisanslı aşı henüz bulunmamaktadır. Yeni formülas-
yonlar sayesinde CoVID-19 için geliştirilmekte olan DNA ya da RNA
20
aşılarının bu alanda insan aşılarına öncülük etmesi beklenebilir .

4. Bitki Tabanlı Aşı Teknolojileri

Son 30 yılda geliştirilen genetik rekombinasyon çalışmalarıyla bitkilere
değişik mikroorganizma genlerinin yerleştirilerek çoğaltılabilmesi
konusunda çalışmalar yürütülmektedir. Bu alanda domuz influenza virusu,
kuduz virusu ve hepatitis B virusuna karşı aday aşıların bulunması bu
teknolojiyi umut vaat edici bir konuma getirmiştir. Bitki bazlı aşı platform-
larının temel avantajı; sofistike olmayan biyoreaktörlerin kullanılması,
kompleks proteinlerin (multimerik veya glikozillenmiş) sentezine imkan
tanıması ve insan patojenlerininin üretilmesindeki zorluklarının ortadan
23
kaldırılmasıdır . Bitki tabanlı aşı platformlarının antijen purifikasyonuna
ihtiyaç duymaması üretim maliyetini düşüren bir unsurdur. Ayrıca bu
aşıların oral formulasyonları uygulama kolaylığı da sağlamaktadır.

SARS-CoV-2 için bitki tabanlı geliştirilebilecek birden fazla aşı stratejisi
bulunmaktadır. Bunlar; multiepitopik aşı, immunkompleks aşısı ve elastin
benzeri polipeptid füzyon yöntemiyle geliştirilen aşı olarak sıralanabilir.

Bitki tabanlı rekombinant protein ekspresyonu sayesinde SARS-CoV-1 ve
MERS için yürütülen çalışmalar bulunmaktadır . Ancak içlerinden sadece
23
biri laboratuvar hayvanlarında denenmiş ve elde edilen sonuçlara göre
umut verici bulunmuştur. Bu çalışmada SARS-CoV-1 S proteinin bir
bölümü domates ve düşük nikotinli tütün bitkisinde eksprese edilmiştir.

Farelerin transgenik domates ile oral yolla immunize edilmelerinin ardından
spesifik SARS-CoV-1 IgA ve IgG antikorları saptanmıştır .
24
5. Diğer Hastalıklara Karşı Uygulanan Aşıların Olası Non-spesifik Etkileri

Tüberküloz hastalığına karşı geliştirilmiş ve pek çok ülkede yaygın olarak
kullanılan BCG (Bacillus Calmette Guerin) aşısının SARS-CoV-2’ye karşı

246