Page 169 - Multidisipliner Covid 19

COVID-19 ve Akci¤erler

tedavisinde etkili olabileceğini göstermiştir. Ancak klorokin (CQ), HCQ
ve AZM’in QT aralığını uzatması ve aritmi riski, aritmiye bağlı ölüm
riskini akla getirmiştir. Bu ilaçların COVID-19 enfeksiyonunda kullanım
süreleri kısadır (akut hastalık için 5-10 gün)ve QT-uzatan ilaçlar artmış
mortalite ile ilişkili olsa da, COVID-19 enfeksiyonunda YBÜ’de tedavi gö-
ren ve ayaktan tedavi edilen 70 yaşın üzerindeki hastalar gibi belirli alt
grup hastalar için mutlak yararı daha büyüktür. Bu ilaçların COVID-19’un
viral klirensini hızlandırması, potansiyel olarak halk sağlığına fayda sağlar.
İlaca bağlı QT uzaması, uzun süredir ilaca bağlı torsades de pointes (TdP-
potansiyel ölümcül polimorfik ventriküler taşikardi) riski için bir gösterge
olsa da aslında TdP riski ile QT süresi arasında lineer bir ilişki bulunma-
maktadır. Kombinasyon tedavisinin güvenilirliğini değerlendiren veriler
sınırlıdır, in vivo çalışmalarda CQ+AZM veya AZM’in sinerjik aritmik
etkilerinin olmadığı gösterilmiştir. Kadın cinsiyet, yapısal kalp hastalığı,
konjenital uzun QT sendromları, elektrolit bozuklukları, karaciğer/böbrek
yetmezliği, eş zamanlı kullanılan diğer QT uzatan ilaçlar gibi faktörler
TdP riskini artırabilmektedir. COVID-19 hastalarında, bazal QTc’nin uzun
olması durumunda; komorbid hastalıklar da varsa potansiyel aritmi riski
artar (34). Sağlık Bakanlığı’nın 14 Nisan 2020 tarihli güncellenmiş COVID-
19 tedavi rehberinde hem ayaktan tedavi ile izlenecek hem de hastaneye
yatırılarak tedavi edilecek hastalarda azitromisin (birinci gün 500 mg
tablet, takip eden 4 gün 250 mg/gün; 5 günlük tedavi) önerilmektedir.

Lopinavir-ritonavir

2003 yılında SARS etkeni olan SARS-CoV’un ortaya çıkmasından sonra,
onaylı ilaç taramasında; HIV tip 1 aspartat proteaz inhibitörü olan
Lopinavir’in SARS-CoV’ye karşı in vitro inhibitör etkinliği tespit edilmiştir.
Benzer şekilde, Lopinavirin, hem in vitro hem de bir hayvan modelinde,
MERS-CoV’a karşı aktivitesi olduğu saptanmıştır (35). Lopinavir sabit
dozda farmakokinetik güçlendirici olarak ritonavirle kombine edilmiştir.
Sağlık bakanlığını COVID-19 tedavi rehberinde; Lopinavir/ritonavir
(lop/r) ( 2 x 400/100, 10-14 gün) COVID- 19 kesin tanılı gebelerde HCQ’e
alternatif ajan olarak yer almaktadır. (Rehber; gebelerde komplike olmayan
COVID-19 için tedavisiz izlem seçeneğinin düşünülmesini, olası tanı almış
olan gebelerde risk faktörü varsa veya ağır seyir söz konusu ise tedavi
verilmesini önermiştir) (12).

168