Page 531 - Multidisipliner Covid 19
P. 531
COVID-19 Pandemisi ve Kalp-Damar Sistemi
artıracağı ve enfeksiyonun şiddetlendireceği endişesi son aylarda önemli
tartışmalara neden olmuştur. Ancak bu konuda daha sonra yapılan
yayımlar kurulan hipotezleri destekleyecek kadar güçlü kanıt olmadığını
ortaya çıkardı.
Güncel literatürden de görüldüğü gibi, RAS blokerleri ile ACE2 reseptör
yukarı ayarlanışı hipotezi sadece kısıtlı in vitro ve in vivo hayvan
deneylerine dayanmaktadır. Literatürde insan ve hayvanlarda bu durumun
gösterilemediği çalışmalar da yer almaktadır. Erişilebilen çalışmaların
hiçbirisinde SARS-CoV- 2’nin vücudu enfekte ederken kullandığı giriş
kapısı olan solunum epiteli ve tip 2 pnömositlerde ACE2 yukarı ayarlanması
ile ilgili bir veriye ulaşılamamıştır.
RAS blokerlerinin, solunum yolu enfeksiyonlarında faydalı olabileceğine
dair veriler ise daha fazladır. Henry ve ark. (46) viral pinömonilerde ACE
inhibitörü ve statin kullanımına devam etmenin mortalite ve morbiditeyi
azalttığını göstermiştir. ACE inhibitörü ve ARB’ler ile ilgili Mart 2020
başındaki ortaya çıkan bu ciddi şüphe yeterli kanıttan yoksun olduğu
gerekçesi ile meslek derneklerince yapılan uyarı ile kanıta dayalı olarak
tedavilerin kesilmeden devamını sağlamıştır (47-50). Bu raporlar ve diğer
editöryel yorumlarda (44, 47) ACE2 yolağının antienflamatuar, antifibrotik
olumlu etkileri ön planda vurgulanmış; viral tutunma (endositoz) ile ACE2
reseptör sayısı ve fonksiyonlarında azalma olduğu ve RAS blokerleri ile
deneysel olarak (in vitro ve in vivo) farklı dokularda ACE2 yukarı
ayarlamasının, ACE2 reseptör korunmasının COVID-19 fizyopatogenezine
daha çok olumlu yönde etki edeceğine dair verilerin daha tatmin edici ve
kanıta dayalı oldukları giderek artan şekilde belirtilmektedir. Halen iddia
edilen şekilde, RAS kullanımına bağlı olarak SARS-CoV-2’nin insan
vücuduna giriş yeri olan ACE2 yukarı ayarlamasını gösteren bir insan
veya memeli çalışması bildirilmiş değildir ( 51).
Bir önceki SARS-CoV ve Ebola salgınları ile HIV mücadelesinden edinilen
deneyimlerde (46, 52, 53). RAS blokerleri ile viral pnömonilerde olumlu
klinik yanıtlar alınmıştır. ACE2 reseptör yukarı ayarlanmasının enfekte
hücre sayılarında artış ile ilintili olmadığı, enfeksiyon ile mücadelede
mikro ve makrovasküler faydalarının daha fazla olduğu gözlenmiştir.
Bütün bunlar bu ilaçlarla ilgili teorik kanıtlarla birleştirildiğindeklinik
530