Page 482 - Multidisipliner Covid 19

BÖLÜM 27

varmış. 2’si ciddi ARDS nedeniyle ölmüş. 1’i yüksek doz steroid ve
plazmaferez ile akut antikor aracılı bir red için tedavi edilmiş. 1’i de
kadavra vericiden nakil sonrası timoglobulin indüksiyonu almış ve enfekte
olmuştur. Merkezin 8 böbrek nakli hastasında da SARS-CoV-2 enfeksiyon
testi pozitif bulunmuş ama hastaneye yatışları gerekmemiştir (55). 186
böbrek nakli hastasını içeren 7 çalışmada, bu hastalarda COVID-19’un
daha ciddi seyrettiği, YBÜ yatışlarının ve ölüm oranlarının daha yüksek
olduğu görülmüştür. Bu çalışmalarda; ya tüm immünsüpresifler kesildi
ya da mikofenolat/azatiyoprin azaltıldı veya kesildi, takrolimusa devam
edildi, azaltıldı, ciddi hastalarda veya entübe hastalarda kesildi,
lopinavir/ritonavir alan hastalarda kalsinörin inhibitörü (CNI) ve mTOR
(mammalian target of rapamycin) inhibitörü kesildi. Yüksek doz steroid
hastaların %0 ila %55’inde, tosilizumab %2 ila %30’unda ve bir çalışmada
%21’inde leronlimab kullanılmıştır. Ölüm oranları %13 ile %28 arasında
bildirildi (54-60).

g. Önceden böbrek nakilli hastaların izlemi

Kronik böbrek nakilli hastaların COVID-19 ile enfekte olma riski genel
topluma benzerdir. Bu nedenle, hastalığın bulaşını engellemek için önerilen
önlemler böbrek nakilli hastalar için de geçerlidir. Kullanılan immünsüpresif
ilaçlar ve/veya eşlik edebilen böbrek fonksiyon bozukluğu nedeniyle,
böbrek nakilli hastalarda COVID-19 enfeksiyonu daha şiddetli seyredebilir.
İmmünsüprese böbrek nakilli hastalarda yanlış negatif COVID-19 test
sonuçları olasılığı da dikkate alınmalıdır.

Çoğu program ayaktan tedavi alan hastaların yönetimini mümkün
olduğunca telefon konsültasyonu ile yapmaktadır. Kronik takipli ve
durumu stabil olan hastaların randevularını merkezleri ile görüşerek 1-
2 ay ertelemeleri uygun olabilir. Kontrol sırasında temasın artması
enfeksiyon riskini arttırabilir. Böbrek nakilli hastalar mecbur kalmadıkça
evlerinden çıkmamalıdır. Sosyal izolasyon kurallarına ve hijyen kurallarına
maksimum özen göstermelidir (47).

Pozitif bir koronavirüs hastasıyla temas eden ve semptomları olmayan
böbrek nakli hastasında profilaksi (5 gün boyunca 2x200 mg
hidroksiklorokin kullanımı) önerilmiştir. Bu durumda takrolimus veya

481