Page 414 - Multidisipliner Covid 19

BÖLÜM 24

Diyabetik hastalarda gelişen COVID-19 enfeksiyonu hafif şiddette ise
evden genel durum ve glisemik değerlerin yakın takibi ile izlenebilmektedir.
Ancak şiddetli enfeksiyonu varsa hasta hospitalize edilmelidir. Hafif
COVID-19'lu hastalar, yeterli düzeyde gıda ve sıvı alımı yapabildikleri
sürece daha önce kullandıkları glukoz düşürücü ajanlar ile takip edilebilirler.
Ancak bu dönemde yakın kan glukozu takibi yapılmalıdır. Şiddetli enfeksi-
yon gelişen hastalarda, antidiyabetik tedavide değişiklik gerekebilmektedir.
Tedavi değişikliği kararında glisemik durum, hemo dinamik stabilite, bes-
lenme durumu, böbrek fonksiyonları, hipoglisemi riski, ilaç etkileşimleri
ve ilaç tedariki gibi faktörler göz önüne alınmalıdır. COVID-19’lu diyabetik
hastalarda glukoz düşürücü ilaçlar ile ilgili olası bazı sorunlara dikkat edil-
melidir (Tablo 1), (6, 9).

Tablo 1. COVID-19 sırasında antidiyabetik ilaçların kullanımı ve dikkat
edilmesi gereken durumlar

Tedavi COVID-19 Pratikte dikkat edilmesi
sırasında kullanımı gerekenler

Biguanidler Hipoksi ve akut hastalıkta laktik Hemodinamik instabilite veya
(Metformin) asidoz riski vardır hipoksi saptanan şiddetli enfeksiyonu
olan olgularda kesilmelidir
Sülfonilüreler Oral alım kötü ise veya Yeterli oral gıda alımı sağlanamıyorsa
hidroksiklorokin ya da klorokin veya hipoglisemi riski varsa
ile birlikte kullanımı varsa kesilmelidir
hipoglisemi riski artar
Tiyazolidinedionlar Sıvı retansiyonu ve ödem riski Hemodinamik instabilitesi olan ciddi
(Pioglitazon) vardır, hemodinamik hastalıkta, hepatik veya kardiyak
instabilitede kontrendikedir disfonksiyonda kesilmelidir

Sodyum glukoz Dehidratasyon ve öglisemik Oral alım tolere edilemiyorsa,
kotransporter-2 ketoasidoz riski artmıştır hidrasyon yetersizse ya da şiddetli
(SGLT-2) inhibitörleri enfeksiyon varsa kesilmelidir
Glukagon benzeri Gastrointestinal yan etkiler ve Şiddetli enfeksiyonu olanlarda
peptid-1 reseptör aspirasyon riski vardır kesilmelidir
(GLP-1R) analogları

Dipeptidil peptidaz-4 Hipoglisemi riski düşüktür, renal Ciddi kritik hastalığı olmayanlarda
(DPP-4) inhibitörleri fonksiyon bozukluğunun değişik kullanımına devam edilebilir
derecelerinde kullanılabilme
imkanı bulunmaktadır
İnsülinler Hipoglisemi riski nedeniyle sık Kritik hastalığı olanlarda seçilmesi
monitorizasyon gerektirir gereken ilaçtır

413