Page 626 - Multidisipliner Covid 19

BÖLÜM 35

hastalığı olanlarda daha yüksektir, bu nedenle COVID-19'a karşı oldukça
savunmasızdırlar. Pandemi döneminde sosyal destek ağlarının zayıflaması
ya da tümüyle ortadan kalkması da muhtemeldir. Psikiyatrik hastalar,
alınan tüm önlemlere karşın tıbbi bakım ve ilaçlara erişimde sorunlar
yaşayabilir ve bu da psikiyatrik bozukluk nüks oranının artmasına neden
olabilir (8). Örneğin COVID-19 döneminde, klozapin, duygudurumu
düzenleyicileri ve benzeri ilaçların kullanımı için gerekli olan rutin kan
testlerini takip etmek daha da güç olmaktadır. Bu takipler yapılamadığı
için etkili kan düzeyinin tutmama riski ya da toksik kan düzeylerinin
gelişme riski her zaman vardır. Öte yandan bu ilaçları kesilmesi de klinik
durumda alevlenmelere neden olacaktır (8).

Ruhsal bozukluğu olan kişilerin pandeminin doğrudan ve dolaylı
kurbanları olacağı açıktır (19). Acil servise ve psikiyatri polikliniğine
başvuru sayısı, pandemi nedeniyle önemli ölçüde azalmıştır. Birçok hastane
alınan gerekli önlemler nedeniyle psikiyatri yatağı sayısını önemli ölçüde
azaltmış ancak psikiyatrik hastaların hastaneye yatırılma ihtiyaçları
azalmamış, hatta yukarıda sözünü ettiğimiz nedenlerde büyük olasılıkla
artmıştır. Bu nedenle alışılmış düzene dönüş çabalarıyla birlikte psikiyatri
yataklı servislerinin açılması sonrası sağlık sistemini zorlayacak bir yatarak
tedavi gereksinim artışı olacağını öngörmekteyiz. Enfeksiyon korkusu ve
karantina şüphesiz başvuru düşüşünün nedenlerinin bir parçasıdır.
Telepsikiyatri, evde bakım ve psikiyatri konsültasyonunun çözmekte
yetersiz olduğu klinik sorunlar, yakın dönemde psikotik ve affektif
bozuklukların alevlenmelerinde olası bir artışa neden olabilir. Bakım evleri
ve rehabilitasyon merkezlerinin geçici olarak kapatılması da orta vadede
bir sorun kaynağı olabilir. Pandemiden sonra mümkün olan en kısa sürede,
kapatılmış veya azaltılmış kaynakları yeniden ulaşılabilir hale getirmek
ve ruh sağlığı ve birinci basamak alanlarında yataklı ve ayaktan tedavi
hizmetlerini güçlendirmek gerekecektir.

1. STİGMATİZASYON (Damgalanma)

Bir diğer önemli ruh sağlığı sorunu da damgalanma ya da stigmatizasyon
dediğimiz sosyal süreç sonucu ortaya çıkmaktadır. Belli grupların bu
pandeminin kaynağı ya da bulaştırıcıları gibi görülmesi ve bu grupların
psikolojik-fiziksel şiddet ve ayrımcılığa maruz kalmaları olasıdır. Toplum

625