Page 624 - Multidisipliner Covid 19

BÖLÜM 35

telefon/internet erişimi olmayanlar için daha da zorlayıcıdır. İzolasyonla
birlikte, akla sık sık gelen ve yıpratıcı, kaygı içeren tekrarlayıcı düşüncelerle
(ruminasyonlar) başa çıkma yöntemleri de kısıtlanır. Sonuç olarak normal
şartlarda başa çıkılabilen ruminatif düşünceler klinik düzeyde sorun
yaratmaya başlayabilir (10).

Risk altındaki gruplarda uygulanan sosyal izolasyonun zihinsel sağlığın
kötüleşmesi ile ilişkili riskleri arttırması muhtemeldir (11). Hong Kong'da
yapılan bir çalışmada SARS salgınından bir yıl sonra yaşlı yetişkinler ve
genel popülasyonda intihar oranlarının salgın öncesine göre anlamlı
düzeyde artmış olduğu bildirilmiştir (12).

Karantina bir stres ve kaygı kaynağıdır ve psikiyatrik tanı almış hastaların
bir kısmı bu stres artışı nedeniyle alevlenmeler yaşayabilir. Karantina
çocuklar için, özellikle de alışılmış yaşam düzenindeki değişimin büyük
bir strese neden olabildiği nörogelişimsel bozuklukları olan çocuklar için
(örn. otizm spektrum bozuklukları veya mentalretardasyon) çok zorlayıcı
olabilir (13,14). Bu çocuklarda alışılmışın dışına çıkmak, sağlıklı birey-
lerdekinden çok daha fazla strese ve ajitasyona varan huzursuzluğa neden
olabilir.

Benzer biçimde demansı olan veya zihinsel engelli hastalar pandeminin
getirdiği özel şartları ve özellikle evde kalma ihtiyacını anlamakta zorluk
çekebilirler ve davranış sorunlarında artış görülebilir. Stres idaresinin
işlevsellik ve belirti kontrolü için önemli olduğu şizofreni ve bipolar
bozukluk hastaları gibi kronik ruhsal bozukluğu olanlar bu dönemde
stresin etkilerine karşı daha savunmasız hale gelebilir. Doğal sonuç olarak
belirtilerde alevlenme ve işlevsellikte gerilemeler görülebilir.

Alkol ve madde bağımlılığı olan bireyler madde elde etme güçlüğü
nedeniyle yoksunluk sendromu yaşayabilirken, artan stresi telafi etme
amacıyla alkol ve madde kullanımında artış da görülebilir. Alışveriş,
internet ya da çevirimiçi kumar bağımlılığı gibi davranışsal bağımlılıklarda
görülen alevlenmeler yine benzer biçimde stres artışına bağlıdır.
Aile içi şiddet mağduru kadınlar ve çocuklar için, karantina şiddetle daha
sık karşılaşılan bir dönemdir, yardım alma imkânının kısıtlı olması nedeniyle
ciddi sonuçlar doğurabilir.

623