Page 440 - Multidisipliner Covid 19

BÖLÜM 26

kadar devam eden viral RNA pozitifliği mevcut idi. 74 hastanın 3 ünde
dışkı ve solunum yolunda aynı anda viral RNA çıkışı başlarken, 9 hastada
solunum yolu örnekleri negatifleştikten 1-16 gün arasında değişen bir
aradan sonra dışkıda viral RNA çıkışı başladı. Kalan hastalarda ise dışkıda
virüs RNA sı gecikmiş olarak solunum yolunda virüs RNA sı görüldükten
günler sonra görülmeye başladı. Bu aradaki periyod 1-16 gün arasında
değişmekteydi. Tüm vakalarda dışkı örneklerinde viral RNA solunum
yolu negatifleştikten sonra, uzun süre pozitif olarak kalmaya devam etti.
Ayrıca dışkıda viral RNA gözlenen hastaların bir kısmında gastrointestinal
yakınmalar bulunmamaktaydı. (6)

Xiao ve arkadaşları Çin'deki 73 SARS-CoV-2 ile enfekte hastahanede yatan
73 hastanın dışkılarında SARS-CoV-2 RNA araştırdı ve 39 hastanın (%
53.4) dışkısında 1. gününden 12. gününe kadar dışkıda SARS-CoV-2 RNA
nın bulunduğunu saptadı. Önemli olarak, bu çalışmada enfekte17 hastada
(23.29%) solunum sisteminde virüs kaybolduktan sonra dışkıda virüs
çıkışı devam etti. (7)

Singapur'dan yapılan bir çalışmada COVID-19 hastalarının %50'sinin
dışkılarında virüs saptandı. Ancak bu hastaların sadece yaklaşık yarısının
diyare gibi gastrointestinal semptomları olduğunu gösterdi. (8)

Wang W ve arkadaşları, ishali olmayan iki hastanın dışkı örneklerinde
elektron mikroskopisinde canlı SARS-CoV-2 tespit edilmiştir. Bu çalışma
fekal-oral bulaşma potansiyelini destekler. (9)

COVID-19'daki gastrointestinal semptomların özellikleri, solunum
semptomlarından daha sinsidir, bu da göz ardı edilmelerini kolaylaştırır.
Bazı hastalar bu hastalığın tüm seyri boyunca sadece gastrointestinal
semptomlara sahip olabilir ve bazıları da, solunum sistemi örneklerinde
viral RNA testleri negatif olmasına rağmen, virüsü dışkıda çıkarmaya
devam ederler.

Vücudumuzdaki bazı hücrelerde SARS-CoV-2’nin hücrelere girmesine
yardımcı olan 2 ayrı protein bulunmaktadır. Bunlar ACE2 (angiotensin-
converting enzyme 2) ve TMPRSS2 (transmembran proteaz serin 2)
proteinleridir. (10, 11) Araştırmalar vücudun birçok yerindeki hücrelerde

439