Page 378 - Multidisipliner Covid 19

BÖLÜM 23

II- MAKÜLOPAPÜLER ERUPSİYON VE MAKÜLER ERİTEM(14-33)
İnsidans: %36.1-77.8 (16,29)
1.Patofizyoloji
a. Viral ekzantem: viral antijenlere karşı immun yanıt
b. İlaç erupsiyonu: İlaç alımından 4-14 gün sonra başlayan Tip IV ilaç
hipersensitivite reaksiyonu. COVID tedavisinde kullanılan azitromisin,
Lopinavir/ritonavir ile daha sık, antimalaryal ilaçlar ve parasetamol
ile daha nadiren gelişir.
2. Klinik özellikler
a. COVID-19 ile en sık bildirilen deri bulguları grubunu oluştururlar.
Polimorfizm vardır. Morbiliform, perifolliküler rash, eritema multi-
forme benzeri, pitriasis rosea benzeri (roseoliform), eritema elevatum
benzeri, purpurik (Punktiform purpura), Dengue benzeri peteşial
erupsiyon, pruritik purpurik fleksural erupsiyon görünümlerinde
olabilir. (Şekil 3A-T)
a. Sıklıkla COVID-19 semptomları ile eş zamanlı ortaya çıkabileceği
gibi (%61), hastalığın erken döneminde (%5) ya da daha ileri evrede
(%34) de görülebilir (16).
b. Daha şiddetli hastalık ile ilişkilidir ve ortalama hasta yaşı 50’dir(16).
c. Sıklıkla gövdeden başlayan ve ekstremitelere doğru yayılan, simetrik
pembe-eritemli makül ve papüller (morbilliform- kızamık benzeri)
görülür. Diğer viral ekzantemlerdeki gibi oral mukoza tutulumu bil-
dirilmemiştir ve ayrıca palmoplantar alanlar genellikle korunmuştur.
d. Genellikle kaşıntılıdır, asemptomatik de olabilir.
e. Şiddetli vakalarda eritroderma tablosu olabilir.
f. Özellikle trombositopenik hastalarda daha belirgin olmak üzere Den-
gue hummasına benzer şekilde daha viyolase /purpurik olabilir.
g. Ateş ve periferal eozinofili eşlik edebilir. Persistent ateş, eozinofili,
fasial ödem, diffüz steril püstüller, akut böbrek hasarı, göğüs ağrısı
ve transaminit tablosu var ise DRESS (Drug reactions with eosinophilia
and systemic symptoms) ya da AGEP (acute generalized exanthema-
tous pustulosis) akla gelmelidir. Bu iki tablo daha çok azitromisin,
hidroksiklorokin, Lopinavir/ritonavir ile ilişkili olabilir.
h. Parasetamol ve diğer ilaç kullanım hikayesi chilblain ve veziküler
lezyonlardan daha fazladır.
i. Lezyonlar 10-14 günde geriler.

377