Page 373 - Multidisipliner Covid 19

COVID-19 Dermatolojik Bulgular›

a. SARS-CoV-2 ilişkili dermatolojik bulguların patogenezi

SARS-CoV-2 ilişkili dermatolojik bulguların patogenezinde kısaca üç teori
sunulmuştur (30).
1. Viral ekzantemlere benzeyen klinik özelliklerde olduğu gibi viral
nükleotidlere karşı immun cevap ve viral replikasyon;
morbilliform erupsiyon, peteşial döküntü, eritematöz-purpurik
maküller, yaygın ürtiker, varisella benzeri veziküller
2. COVID-19‘a bağlı sistemik sonuçlara (hiperenflamasyon /sitokin
fırtınası, koagulasyon ve endotelial hasara bağlı trombotik patern,
trombotik vaskülopati ve vaskülit) sekonder kutanöz erupsiyonlar;
periferal syanoz+ bül ve kuru gangren, geçici livedo retikülaris,
Chilblain benzeri kırmız renkli papüller, retiform purpura
3. COVID-19 ilaçlarına bağlı mukokutanöz yan etkiler
COVID-19 tedavi ajanlarının ve bu ilaçların etkileşimlerine bağlı
artmış bir ilaç yan etki riskini de göz önünde bulundurmak gereki-
yor. Bu nedenle, deri bulguların gelişiminde viral nedeni veya ilaç
erüpsiyonunu destekleyen ipuçlarını bulmak esas olacaktır.
Tablo 3’de COVID ilişkili erken ve geç dönem dermatolojik bulguların
olası patogenetik mekanizmaları özetlenmiştir (16-19, 27, 28, 30, 58-61).
Tablo 3. COVID ilişkili erken ve geç dönem dermatolojik bulguların olası
mekanizmaları ve histopatolojik özellikleri (16-19, 27, 28, 30, 58-61)

A. ERKEN DÖNEMDEKİ VE VİRAL REPLİKASYON
İLE İLİŞKİLİ OLABİLECEK LEZYONLAR

1. Vezikül, püstüler lezyonlar
a. Hafif akantolizisli intraepidermal veziküller ve balonlaşmış
keratinositler
b.Lenf nodlarından enfekte aktive T hücrelerinin deriye ve Retiküloen-
dotelial sisteme geçişi, sekonder viremi (intraepidermal)
c. Veziküler lezyonlarda multipl RT-PCR Herpes virüs ve SARS-CoV-2 negatif
(61)
2. Kaşıntılı döküntüler
a. Küçük kan damarlarında viral replikasyon, endotelial ödem, perivas-
küler ödem ve T lenfositler

372