Page 265 - Multidisipliner Covid 19

COVID-19 Pnömonisinde Akci¤er Görüntüleme

personelinin maske takması, işlem bitiminde temas edilen yüzeylerin
uygun dezenfektanla temizlenmesi ve diğer olgu alınmadan önce yeterli
süre havalandırma yapılması gerekmektedir (12). “Centers for Disease
Control’’ (CDC) önerilerine göre görüntülemeyi yapan radyoloji personelinin
maske, gözlük, yüz siperliği, eldiven ve izolasyon önlüğü giymiş olması
gerekmektedir. Non-invaziv ventilasyon, entübasyon, bronkoskopi ve
nebulizan terapi gibi aerosol oluşturan durumların varlığında ilave önlemler
alınmalıdır. Hastanın mobilizasyonunu sınırlamak ve hastalığın yayılımını
engellemek amacıyla mümkünse gerekli önlemleri alan radyoloji personeli
eşliğinde taşınabilir grafiler tercih edilmelidir (13).

Fleischner Derneği 7 Nisan 2020‘de hasta yönetimi ve radyolojik modalitelerin
kullanımı ile ilgili bir konsensus yayınladı. Bu konsensusta hipoksemi ve
orta-ciddi düzeyde dispnenin varlığına göre bulgular, hafif ve orta-şiddetli
olmak üzere iki gruba ayrılmıştır. 65 yaş üstü olmak ve eşlik eden komorbid
hastalıklar (kardiyovasküler hastalık, diyabet, kronik solunum yolu
hastalığı, hipertansiyon, immün yetmelik) progresyon açısından önemli
risk faktörleri olarak belirlenmiştir. Direkt grafi ve BT’nin kullanımı ile
ilgili tanı değeri, hastanenin görüntüleme imkanları ve radyolojik tecrübe
hesaba katılmak üzere, hangi radyolojik modalitenin seçileceği ile ilgili
net bir karar belirtmemiş olup; COVID-19 ile ilgilenen klinik ve radyoloji
ekibinin tecrübeleri dahilinde karar vermeleri önerilmiştir (14). “Fleischner
Derneği’nin görüntüleme kullanımı ile ilgili önerileri” tablo 1’de belirtilmiştir.

Diğer akciğer hastalıkları gibi COVID-19 pnömonisinde de özellikle tercih
edilmesi gereken radyolojik modaliteler DG ve BT’dir. Hastalığın daha
çok subplevral alanı etkilemesi US incelemesinin faydalı olabileceğini
düşündürse de hastalık yayılımını artırabileceği riski nedeniyle pratikte
karşılığı pek mümkün görünmemektedir (14). Ultrasonografi yapılması
gereken immobil hastalarda ise prob ve ekranın yeterli sterilizasyonu
sağlandıktan sonra radyoloji hekiminin kişisel koruyucu ekipmanları
kullanması şartıyla yapılmalıdır. Ultrasonografide bilateral plevral çizgilerde
bozulma, subplevral konsolidasyon, kalın düzensiz vertikal artefaktların
izlendiği normalden daha ekojen akciğer alanları şeklinde bulgular
görülebilmektedir (15). Direkt grafi hastalığın başlangıç aşamasında ve
hafif bulgularla seyreden olgularda normal olabilmektedir. Bu nedenle
özellikle orta ve şiddetli bulguları olan olgularda hastalığın seyrinin

264