Page 233 - Multidisipliner Covid 19
P. 233
‹mmün (Konvelesan) Plazma Tedavisi
muayene ve tarama testleri rutin kan bağışından farksızdır. Her iyileşen
Covid-19 hastası İP bağışlayamaz. Plazma ile gelişebilen “Transfüzyon
İlişkili Akut Akciğer Hasarı” riski nedeniyle gebelik öyküsü olan kadınlar
tercih edilmez. Bağışçı erkek veya hiç gebelik öyküsü olmayan kadın
olmalıdır. Gebelik öyküsü olan kadınlar HLA antikorlarının taranması ve
negatif saptanması durumunda İP bağışlayabilir, ancak bu her yerde
yapılan bir test olmadığından pratik değildir. İP bağışçısı olabilmek için
ek olarak Covid-19 ile ilgili bazı koşulların da sağlanması gerekir. Covid-
19 tanısı sadece klinik olarak değil, mutlaka laboratuvar testi ile (PCR
veya antikor pozitifliği) konmuş olmalı ve klinik iyileşmenin üzerinden
de en az 14 gün geçmiş olmalıdır. Ayrıca iyileşmenin kanıtı olarak
nazofarenks sürüntüsünden yapılmış ve negatif sonuçlanmış olan iki PCR
sonucu olmalı, sonuncusu da bağış tarihinden en çok 48 saat öncesine ait
olmalıdır. Negatif PCR test sonucu yok ise (tüm hastalara bakılmadığından),
İP bağışı için klinik iyileşmenin üzerinden 28 gün geçmesi beklenmelidir(19).
İP Türk Kızılay’ına bağlı Bölge Kan Merkezlerinde veya provizyon almak
koşuluyla, yetkilendirilmiş Süreli Bölge Kan Merkezlerinde alınır. İP
bağışçılarının koordinasyonları merkezi olarak, il düzeyinde İl Sağlık
Müdürlükleri içinde oluşturulmuş birimlerce yapılarak bu kişilerin istismarı
önlenmeyeçalışılmaktadır. İP bağışı da, kan bağışı gibi gönüllülük esasına
dayanır. İP bağışı için gelen bağışçılara rutin kan bağışındaki formlara ek
olarak özel bir İP sorgulama formu ve yine İP için özel bir bilgilendirme
ve onam formu doldurtulup imzalatılır (19).
Sadece plazma alınacağından plazma aferez yöntemi ile alınmalıdır. Bir
İP bağışçısı 7-10 gün arayla bir ayda en çok üç kez plazma verebilir. Bir
defada alınan plazma miktarı 200-600 ml arasında olabilir ve alınan plazma
her biri 200 ml olacak şekilde torbalanıp saklanır. Bir bağışçıdan bir ay
içinde en çok 1800 ml plazma alınabilir. İP bağışı tamamen gönüllülük
esasına dayandığından, bağışçı istemez ise birden fazla defa bağış yapmaya
gitmek zorunda değildir.
İP aynı TDP gibi, özel derin dondurucularda üç yıla kadar saklanabilir ve
ihtiyaç durumunda eritilerek doğrudan kullanılır. Ancak acil bir durum
söz konusu olduğunda alınan İP dondurulmadan hemen kullanılacak ise
hemen hemen daima ölümle sonuçlanan “Transfüzyona Bağlı Graft-versus-
232