Page 231 - Multidisipliner Covid 19

‹mmün (Konvelesan) Plazma Tedavisi

Dolaşımda veya aktarılan İP’da bulunan antikorların etkisi her zaman
olumlu olmayabilir. Pek çok viral enfeksiyonda, başta Dangue ve
Respiratuvar Sinsityal Virüs enfeksiyon ve aşıları ile ilgili çalışmalarda
görüldüğü gibi, invitro koşullarda ve hayvan çalışmalarında göste-
rilen“antikor bağımlı alevlenme” (ABA) fenomeni söz konusu olabilir. Bu
etki antikor bazlı tedaviler (İP, hiperimmün plazma, monoklonal antikorlar
gibi) ve aşılarda çok önem taşır. Etkene yönelik yeteri kadar nötralizan
etkisi olmayan antikorların virüsü yok etmek yerine hücre içine girişini
arttırıcı ve zarar verici immün mekanizmaları tetiklemesi mümkündür
(10–13). Antikorun türü yanında dozu da bu fenomende rol oynar.

Koronavirüslerle yapılan invitro çalışmalar, korona virüs enfeksiyonlarında
da ABA’nın söz konusu olabileceğini göstermiş ve bunun moleküler
mekanizmaları incelenmiştir (11). Benzer epitoplara sahip akraba virüslerle
önceden geçirilmiş enfeksiyon varsa ABA gelişerek daha ağır klinik
tablolara yol açabileceği düşünülmektedir (13). ABA geliştiğinde lenfopeni,
akut akciğer hasarı ve sitokin fırtınası gibi Covid-19’da mortaliteye
götürebilen giden yolaklar tetiklenebilir. İP verilmesine rağmen sitokin
fırtınasına giren ve kaybedilen hastalarda bunun doğal olarak mı, yoksa
İP’nın etkisiyle mi oluştuğunu anlama olanağımız yoktur, ancak teorik
olarak mümkün olabileceği akılda tutulmalıdır.

İP verildiğinde sadece bu antikorlar değil, anti-inflamatuar sitokinler,
pıhtılaşma faktörleri, doğal antikorlar, defensinler, pentraksinler ve daha
birçok protein de nakledilmektedir. Virüse etkili antikorlar yanında tüm
bunların immünmodülatör etkileri de söz konusudur (14). Anlaşılacağı
gibi İP verildiğinde yukarıda bahsedilen immün olayların tümünün etkili
olabileceği öngörülebilir.

Literatürde uygulamalara bakıldığında bazı yayınlarda İP bağışçısında
nötralizan veya diğer antikorlara bakıldığı, bazılarında bunların belli bir
titrenin üzerinde olması durumunda İP hazırlandığı görülmektedir. İP
için kabul edilen eşik değerler ülkeye/merkeze göre değişebilmekte, hatta
antikor varlığı araştırılmadan enfeksiyonu geçirenlerden doğrudan da İP
hazırlanabilmektedir. Ek olarak verilen dozlar da değişiklik göstermektedir.
Bu nedenlerle bile yukarıda da değinildiği gibi farklı çalışmalardan İP
etkinliği ile ilgili genel bir sonuca ulaşmak çok güçtür.

230