Page 146 - Multidisipliner Covid 19

BÖLÜM 09

istenen ve kardiyovasküler sistemle de ilişkisi olan belirteçlerdir. Bunların
yüksek saptanmasının her zaman akut kardiyak olay (AKO) veya kalp
yetmezliği (KY) anlamına gelmediği unutulmamalı, öte yandan bir AKO
veya KY de atlanmamalıdır. Kaldı ki Covid-19 ve bunlar bir arada da
olabilir.

Troponin: Covid-19’da sıklıkla artar. Farklı serilerde Covid-19’da genel
olarak hastaların %7-30’unda, hastaneye yatırılanların ise %30’unda yüksek
saptandığı bildirilmiştir. Daha da önemlisi, giderek artması kötü prognoz
belirtisidir. 28 pg/ml üzerindeki Tp-Ideğerleri ölen hastaların %46’sında
saptanmışken bu oran sağ kalanlarda sadece %1’dir(p<0.0001)(10). Tp
artışı KVH’dan bağımsız olarak da kötü prognoz göstergesidir: Hastalık
süresince Tp düzeyleri normal seyreden Covid-19 olgularında mortalite
oranı beraberinde KVH yoksa %7,62, varsa %13,33 iken, Tp değerleri
giderek yükselenlerde beraberinde KVH olmayanlarda mortalite %37,5,
KVH da varsa %69,44’e çıkmaktadır (11).

Covid’de Tp artışının nedenleri ARDS, miyokard infarktüsü (Mİ), virüsün
doğrudan kardiyak invazyonu veya miyokardiyal inflamasyon olabilir.

AKO açısından tek başına Tp yüksekliği anlamlı değildir. Hasta semp-
tomları, EKG, CK-MB ile birlikte değerlendirilmeli, kardiyoloji uzmanlarının
görüşü alınmalıdır. Covid-19 hastalarında kardiyak bulgu yoksa rutin
olarak Tp bakılmaması, ancak Mİ düşünülüyorsa bakılması önerilmektedir
(6–8). Klinik bulgu yoksa 2-3 misli artış Mİ açısından ileri tetkik gerektirmez.

Öte yandan prognoz tayini amacıyla Covid-19 hastalarında Tp düzeylerinin
izlenmesi tartışmalıdır. Diğer kötü prognoz belirteçlerine (yaş, SOFA skoru,
IL-6, D-dimer, lenfosit sayısı gibi) bir üstünlüğü olmaması ve gereksiz ek
tetkik yapılmasını tetikleyebilmesi yanında tedavi yaklaşımını değiştir-
memesi izlenmesinin gereksiz olduğunu düşündürmektedir.

Natriüretik Peptidler: KY ve intrakardiyak basınç yüksekliği olmayan
ciddi solunum yetmezliklerinde yükselebilir. ARDS’de yükselmesi kötü
prognoz belirtisidir. Covid-19’da BNP veya NTproBNP artışı olabilir, ancak
önemi bilinmemektedir. Önceden var olan hastalıklara bağlı bir yükseklik
olabileceği hesaba katılmalı, ancak Covid-19’a bağlı bir KY gelişme olasılığı

145