Page 113 - Multidisipliner Covid 19

Enfeksiyon Hastal›klar› Uzman› Gözünden COVID-19 SSS ve Nörolojik Tutulum

mukozadan bulunur. ACE-2 reseptörü özellikle olfaktör mukozada eksprese
edilir. Bilindiği gibi SARS-CoV2’nin de hücreye girişi bu reseptör üzerinden
olmaktadır. Virüs reseptöre tutunur ve replike olur. Koku alamama ya
virüsün direkt ya da mukozada gelişen lokal sitokin fırtınası ve
enflamasyona bağlı olfaktör sinir disfonksiyonundan kaynaklanır (24).

ACE-2 reseptörleri dilde yanak mukozası ve diş etine göre daha yoğun
bulunmaktadır. Reseptöre bağlanan virüs çoğalır ve lokal enflamasyona
yol açar. Buna bağlı olarak tat alamama geliştiği düşünülmektedir. Mao
ve ark. (13) 21 hastayı retrospektif incelemişler ve koku alamama %5,1;
tat alamama %5,6 olduğunu belirtmişlerdir. Ancak sonradan yapılan yayın-
larda bu oranın daha fazla olduğu, pandemi başlangıcında olguların ağır
olması nedeniyle bazı semptom ve bulguların daha az irdelendiği düşü-
nülmektedir. Koku ve tat alamama durumunun ne kadar süreceği, kalıcı
olup olmadığı konusunda kesin bir bilgi yoktur. Bazı hastalarda farklı
zamanlarda düzeldiği, bazılarında ise düzelmediği bildirilmiştir (15).

Ensefalopati; bilinç seviyesinin akut ya da subakut bozukluğu olarak
ortaya çıkan geçici beyin fonksiyon bozukluğudur. Akut herhangi bir
ciddi enfeksiyon sürecinde toksemi, metabolik bozukluklar, hipoksi
ensefalopatiye neden olabilir. Bu tabloda temel patoloji enflamasyon
olmadan serebral ödemin olmasıdır. Hafif olgularda baş ağrısı olabilir,
daha ağır olgularda mental değişiklik, deliryum, bilinç kaybı, koma
gelişebilir.

COVID-19’lu hastalarda viremi sırasında ciddi hipoksi olabildiği
bilinmektedir. Mao ve ark.’nın (13) izledikleri hastaların yaklaşık %40’ında
baş ağrısı, %14,8’inde bilinç değişikliği bildirilmiştir. İleri yaş, hipertansiyon,
diyabetes mellitus gibi komorbiditesi olan hastalarda COVID-19’un ağır
seyrettiği ve toksik, metabolik, hipoksik ensefalopatinin olabileceği ya da
hidroksiklorokin gibi kullanılan ilaç yan etkilerine bağlı da bu tablonun
olabileceği vurgulanmaktadır (13, 24, 25).

Menenjit/Ensefalit/Meningoensefalit; Baş ağrısı, ateş, kusma, konvülsiyon,
bilinç değişikliği ile karakterize, beyin parankimi ve/veya meninkslerin
enflamasyonudur. COVID-19 pnömoni salgını sırasında ilk defa Pekin
Ditan Hastanesinde viral ensefalit gelişen ve BOS’nda SARS-CoV2’nin

112