Page 108 - Multidisipliner Covid 19

BÖLÜM 06

Enfeksiyon Hastalıkları Uzmanı Gözünden
COVID-19

SSS ve Nörolojik Tutulum

Prof. Dr. Emel YILMAZ

UÜTF-EnfHast ve KlMikrob AD, Görükle-Bursa

Akut ağır solunum yetmezliği sendromu koronavirüs 2 (SARS-CoV-2)’nin
neden olduğu Koronavirüs hastalığı (COVID-19) Aralık 2019’dan beri tüm
dünyada hızla yayılmaya devam etmektedir. Günümüze kadar 213 ülkede,
yaklaşık 8,5 milyondan fazla kişi etkilenmiş ve yaklaşık 450 bin kişi hayatını
kaybetmiştir (1). Olgu sayıları ve klinik tecrübeler arttıkça sadece akciğer,
kalp tutulumu değil, merkezi sinir sistemi (MSS), periferik sinir sistemi
(PSS), gastrointestinal sistem de dahil olmak üzere bir çok organ ve sistemi
tuttuğunu görmekteyiz.

İnsan korona virusları arasında yer alan HCoV-229E, HCoV-OC43, HCoV-
NL63 ve HCoV-HKU1 dünyada yaygın bulunmaktadır ve endemiktir.
Mevsimsel üst solunum yolu enfeksiyonları olan rinit, farenjit, otit
etkenidirler. Bazen bronşit, bronşiyolit, astım atağına neden olabilirler.
SARS-CoV2’nin yüksek oranda homoloji gösterdiği SARS-CoV ve MERS-
CoV (Ortadoğu Solunum Sendromu) ise daha çok ciddi solunum
semptomları ile gündeme gelmiştir. Endemik koronaviruslar, MERS-CoV
ve SARS-CoV’lerin solunum yolu semptomları yanında menenjit, ensefalit,
Gullian-Barre Sendromu (GBS), nekrotizan ensefalopati, miyelit gibi
nörolojik klinik tablolara neden oldukları bilinmektedir. Özellikle HCoV-
OC43’ün nöroinvaziv olduğu ve nöroimmün hastalıkların patogenezinde
rol oynadığı hayvan modellerinde ve otopsilerde ispatlanmıştır (2-8).
SARS-CoV ve MERS-CoV salgınında akciğer dışında ensefalit, menenjit,
GBS, iskemi, intrakraniyal hemorajiler olgu sunumları şeklinde sunul-
muştur. Bazı olgularda ise BOS ‘da (beyin omurilik sıvısı) etken gösterilmiş,
mortal seyreden bazı olgularda yapılan otopsilerde ise beyin dokusunda
viral partiküller, beyin ödemi, iskemik değişiklikler, demiyelinizasyon,

107