Page 112 - Multidisipliner Covid 19

BÖLÜM 06

MSS’ni etkileyen bir diğer olası mekanizma da ağır enfeksiyonlarda
görülen inflamatuar yanıt sendromudur (SIRS). SARS-CoV, MERS-CoV,
SARS-CoV2 gibi bazı viral enfeksiyonlarda SIRS ya da SIRS benzeri
tablonun neden olduğu çoklu organ yetmezliğine bağlı ölümler
bildirilmiştir. Nörotropik virüslerin glial hücreleri enfekte etmelerine bağlı
MSS’nde proinflamatuar sitokinler (IL-6, IL-12, IL-15 ve TNF- ) salınır ve
sitokin fırtınası gelişebilir. Başta IL-6 olmak üzere salınan sitokinler MSS’nde
enflamasyona ve beyin hasarına yol açabilir (19).

Bir başka olası mekanizma da MSS’ne ulaşan virüs, nöronlarda MHC
(Major Histocompatibility Complex) antijen salınımını azaltır, bu durum
virüsün ortadan kaldırılması için sitotoksik T lenfositlerinin devreye
girmesine, dolayısıyla matür nöronlarda apopitoz gerçekleşmesine ve
nöron hasarına neden olabilir (12).

MSS’i tutulumunu düşündüren baş ağrısı, vertigo, uyku bozukluğu, bilinç
kaybı, akut serebrovasküler hastalık, menenjit, ensefalit bildirilmiştir.
SARS-CoV2’nin sadece MSS’ni tutmadığı, periferik sinir sistemi ve kas
iskelet sistemi hasarına da yol açtığı konusunda yayınlar da mevcuttur.
Periferik sinir sistemi tutulumunu işaret eden tat ve koku alma bozukluğu,
olgu sunumları şeklinde bildirilen GBS, Miller Fisher sendromu, multipl
kraniyal nöropati, miyelit, okülomotor sinir felci bunlar arasında yer alır
(20-23). Kaslarda yorgunluk, ekstremite ve sırtta yaygın ağrı olması, kreatin
kinaz enzim (CK) yüksekliği, kaslarda da ACE-2 reseptörünün bulunması
virüsün direkt kas hasarı yaptığını düşündürmektedir (13).

Ayrıca dikkat çekilen bir diğer konu da virüsün ilk giriş kapısı nazofarenks
olduğu için MSS’ne invazyonu önlemek için salgın döneminde mümkünse
transsfenoidal girişimlerden kaçınılmasıdır (12).

Salgın başladığından beri bugüne kadar yayınlanmış derleme, olgu serileri,
olgu sunumları ve editöre mektuplar incelenerek, aşağıda özet halinde
nörolojik tutulumlardan bahsedilecektir.

Koku ve Tat Bozuklukları; COVID-19 hastalarının en sık görülen periferik
sinir tutulumudur. Solunum yolu virüslerinin giriş kapısı olan nazal
kavitede skuamöz, solunumsal, olfaktör mukoza olmak üzere üç tip

111