Page 670 - Multidisipliner Covid 19

BÖLÜM 38

Sonuç

Pandemi sürecinde sağlık sistemi yükünü azaltma, araştırmaları hız-
landırma, sağlık personelinin korunmasını, salgının iyi yönetilmesini
sağlamak gibi birçok amaçla, tüm diğer sektörlerde görüldüğü gibi hızlı
bir dijitalleşme görülmüştür. Sürece uluslararası örgütler de çağrıları ve
destekleri ile katılmıştır. DSÖ, ITU ile birleşerek (72) “Teknolojiden
faydalanarak COVID-19’u yenme yönünde”, EPHA ise EUPHA ile
birleşerek (73) “etik değerleri kaybetmeden, halkın sağlığı güdülerek, ileri
yönde planlamayla, dijitalleşme” yönünde açıklama yapmış, PAHO
ülkelerin kullanabilecekleri sistemlere ilişkin bilgi metinleri oluşturarak;
dijitalizasyonu kullanabilecekleri alanları ve uygulamak isterlerse örnek
olarak kullanabilecekleri araçları da içeriğine eklemiş (74), bir arada
çalışabilirliğin önemini vurgulamış (75), tele-konsültasyon (76) infodemi
kavramı ve veri ayrıştırma (77) hakkında bilgi vermiş (47), Avrupa
Komisyonu ise süreçte sık aralıklarla öneri kararları yayınlayarak,
uygulamalarda bir standardizasyon oluşturarak bir arada çalışabilirliği
de destekleyici önerilerde bulunmuş (78–80) ve ülkelerin süreci
yönetimlerini kolaylaştırıcı araçlar sağlamaya çalışmıştır (81).

Giyilebilir teknolojinin yaygınlaşması ileride tele-sağlık hizmetlerinin yay-
gınlaşmasını arttıracak, hastaların vital ölçümlerinin uzaktan yapılabilmesini
sağlayarak kronik hastalık takibinin eş zamanlı olarak sağlık kurumlarına
iletilmesini sağlayacaktır. Kişilerin vücut ısıları gibi ölçümlerin de bu tek-
nolojilere katılması enfeksiyöz hastalıkların uzaktan takibini de yaygınlaş-
tıracak ve aynı zamanda hemen herkesin kullandığı teknolojiler haline
gelirlerse, sürveyans gibi amaçlarla kullanılabileceklerdir. Tüm bunlarla
hastalıkların salgın yapmadan önce ya da salgınlarının ilk evrelerinde tes-
piti, kronik hastalıkların sahaya araştırmacı göndermeden prevalanslarının
eldesi, diğer sağlık verileriyle de birleştirildiğinde kişilerin yaşamlarında
olan tüm faktörlerle ilişkileri incelenebilmesini sağlayabilecektir.

Dijitalleşme adına ülkemizde rutin poliklinik hizmetleri bağlamında
değişiklikler görülmese de, dışındaki alanlardaki dijitalleşme yönünde
değişiklikler görülmekte. Dijital eşitsizliklere bağlı olarak hizmete
erişemeyen ve sıklıkla sosyoekonomik durumu da beraberinde düşük
olan kişilerin varlığı; toplum içindeki, ülkeler arası dijitalleşme seviyelerinin

669