Page 663 - Multidisipliner Covid 19

COVID-19 ve Dijital Sa¤l›k

kullanılmasını sağlayarak etkin analizler ile uygun modellemeler
geliştirerek, doğru planlamalar yapabilmek(1,5,11,13,14),
•Artan sağlık okuryazarlığı ve halk sağlığı alanında “büyük veri”den
faydalanılarak elde edilen bilgilerle koruyucu hizmetler açısından
daha etkin hizmet verebilmek, şeklinde özetlenebilir.

Tüm bu beklentiler ve potansiyelin yanında dijital sağlık sistemlerine
ilişkin tecrübelerin değerlendirilmesi ve araştırmalar ağırlıklı olarak
2000’li yıllarda başlamış beklentiler harici; dijital sağlık sistemlerindeki
eksiklikler, düzgün planlanmadığında oluşacak kısıtlılıklar ve zararlar
da ortaya koyulmaya başlanmıştır. Bunlar kısaca;

•Çok az dijital sağlık uygulamasında etkilerinin değerlendirmesinin
yapılmamış olması (15–23),
•Dijital sağlık sistemlerini kullanmanın, sosyoekonomik durum, eğitim,
cinsiyet, yaş, ırk, hastalık durumu gibi birçok faktörden (dijital eşit-
sizliklerden) etkilenmesi (24–32),
•e-Sağlık okuryazarlığı düşük bireylerin, kalitesi sorgulanabilir çevrim-
içi bilgileri kullanabilmesi ve profesyonellere hizmet için ulaşmayıp,
zarar görebilmeleri (1, 9),
•Dijital sağlık uygulamalarının çoğu uzun dönemli ve kolektif plan-
lanmadığından, birbiriyle uyumsuz sistemlerin bir arada bulunması
(9,11) sistemlerin bir arada çalışamaması ve sağlık verilerinin farklı
sistemler arasında kaybolması (13),
•Sağlık verilerinin çalınması riski, çalınan verilerin kar, kişilerin günlük
yaşamlarını tehdit edici şekilde, ayrımcılık yapmaya yönelik gibi
amaçlarla kullanılması ihtimali (1, 7,9, 11, 13),
•Dijital Sağlık sistemlerine yönelik mevzuatların birçok bölgede olma-
ması ya da eksik olması (1,11,23) gibi başlıklar altında belirtilebilir.

Dijital Sağlık İlişkili Tanımlar

e-Sağlık; sağlık hizmetleri, sağlık okuryazarlığı, sağlık eğitimi ve bilgi ve
araştırma dâhil sağlık ve sağlıkla ilişkili tüm alanlarda, bilgi iletişim
teknolojilerinin kullanımıdır (5, 6).

Dijital sağlık; sağlık hizmeti ve çevre destekli yaşam alanlarında bilgi

662