Page 661 - Multidisipliner Covid 19

COVID-19 ve Dijital Sa¤l›k

eğitim verilmesi gibi birçok alanda kullanılmıştır. Birçok topluluk tarafından
pandemi, dijitalleşmenin atak yapması nedeniyle; elde edilen yoğun
deneyimlerin hızlıca değerlendirilebileceği bir fırsat olarak değerlen-
dirilmiştir.

Dijital sağlığın evrimi doğrusal bir süreç olmayıp, yalnızca teknolojik
gelişmelere bağlı değil; sosyal, ekonomik ve politik faktörlere de bağlıdır
(1). Dijital sağlığın başlangıç noktası; farklı sektörlerde bilgi iletişim
teknolojilerinin yaygınlaşmasına paralel olarak (2), 1960'lara uzanmakta;
hızla büyüyen hastaneler ve sağlık hizmeti veren kuruluşların, yönetimsel
işlemlerini desteklemek için bilgisayar sistemlerini kullanmaya başlamasıdır
(1, 2).

1960-1970’li yıllarda hızla artan nüfusun sağlık ihtiyaçlarının artması,
dijitalleşmeyi, hasta kayıtları alanına da taşımıştır (1). 1970’lerde hasta
taburculuk işlemleri ve faturalandırmaya yönelik, 1980’lerde görüntüleme
ve laboratuvar sistemlerine yönelik yazılımlar geliştirilmeye başlanmış,
1980’lerde istemci sunucu mimarisinin ortaya çıkmasıyla; 1990’lar ile
2000’ler arasında hastanelerde bilgi işlem teknolojilerinin kullanımında
bir ilerleme meydana gelmiştir (1, 2). Bu dönemdeki yapılandırılmamış
dijitalleşme sonucunda, kurumlar arası bir arada çalışabilirlik zor ve
imkânsız hale gelmiştir (1). 1980’li yılların sonları ve 1990’lı yıllarda buna
çözüm olması için günümüzdeki adı “Digital Imaging and Communications
in Medicine” (DICOM) olan görüntüleme sistemlerine ilişkin standartlar
ve genel tıbbi kayıtlara ilişkin standartların belirlendiği Health Level 7
(HL7) organizasyonu oluşturulmuştur (1, 3, 4).

1990'lara kadar dijitalleşme temel olarak hastaneler, sağlık sigortacıları ve
kamu sağlığı kuruluşları gibi paydaşların idari gerekliliklerinden gelişmiştir.
Cep telefonu teknolojisinin 1990'ların başında piyasaya sürülmesi, kablosuz
ağların ortaya çıkması ve yayılması, şu anda mobil sağlık olarak bilinen
hizmetlerin yolunu açmıştır. 2000'li yıllarda akıllı cihazların piyasaya
çıkmasıyla birlikte sağlıkta dijitalleşme alanında önemli ilerleme
kaydedilmiş, modern dünyada dijital sağlığa atfedilen beklentilerle
vazgeçilemez bir hale gelmiştir (1).

Süreç boyunca Avrupa Komisyonu, Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ), Avrupa

660