Page 547 - Multidisipliner Covid 19

COVID-19 Pandemisi ve Kalp-Damar Sistemi

sahip olması tedavi sırasında dikkate alınması gereken tedavi seçenek-
lerimizi etkileyebilecek bir durumdur. Ancak Akut viral enfeksiyon
sırasında gelişebilen akut koroner sendromlar tedavisi hasta takibini
zorlaştıran ciddi bir durum ortaya çıkarır.

COVID-19’da meydana gelen koroner sendromların patofizyolojisine
ilişkin kesin bilgimiz yoktur. COVID-19 hastalarında enflamasyona bağlı
aterom plağı içerisinde endotel ve düz kas hücre aktivasyonu, makrofaj
aktivasyonu ve doku faktörü ekpsresyonu, artmış trombotik eğilim gibi
faktörler, akut koroner sendrom gelişme riskini artırır (92). Miyokardiyal
hasarın gelişmesinde rol oynadığı düşünülen diğer mekanizmalar arasında;
sitokin fırtınası, interferon aracılı şiddetli immünopatolojik olaylar ve
respiratuar fonksiyon bozukluğuna bağlı meydana gelen hipoksemi yer
alır (92-94). (Şekil 1.).

COVID-19’lu hastalarda karşılaştığımız akut koroner sendromlar içinde
sedece viral enfeksiyona bağlı gelişen akut koroner sendromların insidansını
bilmiyoruz.

Kardiyak belirteçlerde meydana gelen artış, virüslerin direkt etkisi sonucu
olabileceği gibi (95), altta yatan kronik kardiyovasküler hastalığı olan
bireylerde, kısıtlı bir kardiyak rezervin, enfeksiyonla ilişkili olarak artan
metabolik ihtiyacı karşılayamaması sonucu da gelişebilir (28).
Kalpdeki hasar iskemi dışında miyokardit, aritmiler ve venöz
tromboembolizm gibi kardiyovasküler komplikasyonlar sonucu da
gelişebilir.

COVID-19 teşhisi konan hastalar arasında, koroner arter hastalığı prevelansı
hakkında Çin kaynaklı yayınlara bakıldığında %4,2-25 arasında oranlar
bildirilmiştir. Hastalık öyküsü ne olursa olsun, ölen hastalarda akut
kardiyak hasar ve kalp yetersizliği daha yaygın rapor edilmiştir (28, 96).

Çin, Wuhan kaynaklı tek merkezli ve COVID-19 enfeksiyonu nedeniyle
hastane yatışı olan hastaların verilerinde yüksek duyarlılıklı troponin
‘High Sensitivity Troponin’(hs-troponin) yükselmesi ile kendini gösteren
miyokardiyal hasar oranlarını Wang ve ark. %7,2 Shi ve ark. ise %19,7
olarak bildirmiştir (41, 97).

546