Page 543 - Multidisipliner Covid 19

COVID-19 Pandemisi ve Kalp-Damar Sistemi

taşikardi, Torsades de Pointes ve ventriküler fibrilasyon gibi aritmiler
görülebilir (80, 81). Sürekli monomorfik veya polimorfik ventrikül taşikardisi
ve ventrikül fibrilasyonu gelişen olgularda beklenmeden kardiyoversiyon
veya defibrilasyon uygulanmalıdır. Kan elektrolit kontrolleri yapılarak
eksiklik var ise uygun şekide yerine konmalıdır.

VENÖZ TROMBOEMBOLİ

Pandemi hastalarında tromboemboli gelişimi enfeksiyonla uğraşan
klinisyenleri ciddi meşgul eden mortalite ve morbiditeyi ciddi etkileyen
bir durumdur. COVID-19, vasküler enflamasyon ve endotel fonksiyon
bozukluğu ve hiperkoagülabilite ile birlikte seyredebilmektedir.
Hareketsizlik de, venöz tromboemboli (VTE) riskini artırmaktadır. Hipoksi
ve ani hemodinami bozulması durumunda, tromboembolik olaylar mutlaka
akıla getirilmelidir.

Hastalık seyrinde gözlenen, trombotik komplikasyonların patofizyolojisi
henüz netlik kazanmamıştır. Sepsis sırasında gelişen vasküler mikro-
trombotik hastalık; kompleman aktivasyonu ile endotel hasarına ve
enflamatuvar ve mikrotrombotik yolak aktivasyonuna götürür. Akut
enflamatuvar duruma bağlı hiperkoagülabilite ve virüsün ACE2 reseptörü
aracılığıyla endositozu sonrasında endotel hücre aktivasyonu trombotik
olaylara yol açan olası nedenler arasındadır (82, 83).

COVID-19 enfeksiyonunun kliniğinin ağırlığı ile VTE’nin ağır seyretme
olasılığı orantılıdır (84). COVID-19’lu kritik durumdaki hastalarda VTE
görülme insidansının %20–27 arasında olduğu bildirilmiştir (84-86). VTE
gelişmesini engellemek için, ayaktan izlenen komplike olmamış hastalar
dışında; hastaneye yatırılan tüm COVID-19 hastalarında tromboprofilaksi
uygulanması gereklidir (87). VTE profilaksisi uygulanacak hastalar klinik
özelliklerine, D-dimer düzeyi, kreatinin klirensi (KrKl) ve beden kitle
indeksine (BKİ) göre değerlendirilmeli profilaksi planı yapılmalıdır.

VTE ye karşı profilaksi planı
D –dimer <1000 ng/ml olan hastalarda
KrKl >30 ml/dk ise
2
BKI <40 kg/m : Enoksaparin 40 mg/gün 1x1 s.c.

542