Page 47 - Multidisipliner Covid 19

SARS-CoV-2 Özellikleri ve Laboratuvar Tan›s›

sıkıntılar büyük ölçüde giderildiğinden farklı yöntemlerde (serolojik,
moleküler vb.) çok sayıda tanı testi üreticiler tarafından kullanıma
sunulmaktadır (38). COVID-19 hastalığına yönelik testler akut veya
geçirilmiş enfeksiyonu gösterenler şeklinde sınıflandırılabilir. Birinci kısım
testler (hücre kültürü, antijen testleri, nükleik asid amplifikasyon testleri,
dizi analizi) virüsün varlığını, ikinci kısım testler ise virüse yanıt olarak
üretilen antikorların varlığını tespit eder. Virüsün varlığını saptayan testler,
mevcut hastalığın en kısa sürede tanımlanmasını ve gerekli halk sağlığı
önlemlerinin alınmasını sağlar. Antikor testleri teorik olarak toplam
(semptomatik veya asemptomatik olanlar dahil) kaç kişinin hastalığa
yakalandığını gösterir. Yani hastalığa karşı bağışıklık kazanan bireyleri
dolayısıyla tüm toplumdaki bağışıklık düzeyini ve hastalık ölüm oranını
daha doğru belirlemeyi sağlar. Viral kültür ve serolojik testler hastalığın
rutin tanısında önerilmezken, antiviral ajanların test edilmesi, aşı çalışmaları
veya epidemiyolojik çalışmalar için uygulanabilmektedir.

Ülkemizde COVİD-19 hastalığının tanısında ve yönetilmesinde Sağlık
Bakanlığı tarafından yayınlanan ve gelişmelere göre güncellenen rehberlerde
yer alan algoritmalar uygulanmaktadır(39). Dünyada olduğu gibi,
ülkemizde de akut hastalığın tanısında tercih edilen yöntem, gerçek
zamanlı ters transkripsiyon-Polimeraz Zincir Reaksiyonu (RT-PCR) testidir.
Bu amaçla kullanılan test kiti/kitleri, Sağlık Bakanlığı Halk Sağlığı Genel
Müdürlüğü tarafından sağlanmakta ve yetkilendirilmiş laboratuvarlarda
tüm topluma gerekli hizmeti vermek amacıyla uygulanmaktadır.

6.1. Örneklerin alınması, taşınması ve işlenmesi

Tanı testlerinin başarısı analitik basamaklar kadar preanalitik basamak-
lardan da etkilenebilmektedir. Doğru örneğin doğru zamanda, doğru
yöntemle alınması ve taşınması test başarısını doğrudan etkiler. COVİD-
19 hastalığının, özellikle erken enfeksiyonun tanısı genellikle üst solunum
yolu örnekleriyle yapılmaktadır (40). Üst solunum yolu örneklerinin uygun
ve yeterli miktarda epitel hücresi içermesi testin doğruluğunu arttıracaktır.
Nazofarinks (NP) örneği için eküvyonun ucunun burun boşluğunda
yaklaşık 4cm (yetişkinlerde) derinlemesine ilerlemesi gerekir. Eküvyon
üç kez döndürülürken 5-10 saniye kadar yerinde tutulmalıdır. Eküvyon,
polyester-naylon gibi toksik olmayan sentetik liflerden yapılmalıdır (41).

46