Page 215 - Multidisipliner Covid 19

COVID-19 Tedavi Stratejileri

İmmün plazmanın COVID-19’a karşı kullanımı ile ilgili literatür
tarandığında konu ile ilgili çalışmaların hızla arttığı gözlemlenmektedir.
Çin’de durumu kritik 10 COVID-19 hastasında, nötralize edici antikor
titrlerine (1:640) sahip iyileşen donörlerden elde edilen 200 ml plazma
kullanılmıştır (57). Bu hastalar plazmadan önce ayrıca umifenovir,
remdesivir, ribavirin, peramivir ve metilprednizolon gibi çeşitli tedaviler
de almıştır. Plazma tedavisi uygulanan hastaların 3 gün içinde klinik
semptomlarında, göğüs tomografi bulgularında ve lenfosit sayısında
düzelmeler olduğu rapor edilmiştir. Plazma tedavisinden 6 gün sonra 7
hastada yapılan testte virüse rastlanamamış ve hastalar taburcu edilmiştir.
Bu sonuçlara ek olarak söz konusu tedavinin, herhangi bir yan etkiye de
neden olmadığı bildirilmiştir. Yine Çin'de yapılan diğer bir çalışmada,
akut solunum sıkıntısı sendromlu 5 kritik hastaya nötrleştirici antikorlar
içeren plazma (200-250 ml x 2; 1:1000 antikor miktarı) uygulanmış ve ateş,
enflamatuar belirteçler ve tomografi bulgularının plazma tedavisinden
sonra düzeldiği gözlenmiştir (58). Bu hastalarda plazma tedavisinin yani
sıra viral yükleri negatif olana kadar anti-viral tedavi uygulandığını da
belirtmek gerekir. Kore'de akut solunum sıkıntısı sendromlu 2 kritik
COVID-19 hastasına lopinavir-ritonavir ve hidroksiklorokin tedavisi
uygulanmış, ancak durumlarının kötüleşmesi üzerine tedaviye
metilprednizolon ve plazma tedavisi ile devam edilmesine karar verilmiştir
(antikor miktarı değerlendirilmemiştir). Bu hastalarda, plazma tedavisi
sonrasında viral klerensin yanı sıra hastaların klinik semptomlarında,
lenfosit sayılarında ve radyolojik bulgularında iyileşme görülmüş ve
hastalar taburcu edilmiştir (59). Geçtiğimiz haftalarda yayınlanan bir
çalışmada, durumu kritik olan 25 hastaya uygulanan plazma tedavisi
sonrası 19 hastanın klinik durumunun düzeldiği ve bunların 11 tanesinin
taburcu edildiği bildirilmiştir (81). Yine durumu kritik 39 hastanın dahil
edildiği bir çalışmada, plazma tedavisinin etkinliği gösterilmiş ve özellikle
entübe olmayan hastalarda yararlılığının daha fazla olduğu vurgulanmıştır
(83). Aksine Çin’de yapılan bir çalışmada ise, durumu çok kritik 6 hastaya
plazma tedavisi uygulanmış ve mortalite açısından herhangi bir düzelme
saptanmamıştır. Bu sonuçlardan yola çıkarak araştırmacılar plazma
tedavisinin hastalığın son evresinde yararlı olamayacağını belirtmiş ve
tedaviye daha erken başlanması gerektiğini belirtmişlerdir (60). Benzer
şekilde, Çin’de (Whuan) yapılan çok merkezli randomize klinik bir
çalışmada (103 hasta), prognozu çok ciddi olan hastalarda, standart tedaviye

214