Page 217 - Multidisipliner Covid 19

COVID-19 Tedavi Stratejileri

tedavisinin 28 günlük mortalite oranını anlamlı derecede düşürdüğü
ortaya konmuştur (%40,0 vs %64,2) (64). Durumu ciddi 42 COVID-19
hastası üzerinde yapılan retrospektif bir kohort çalışmasında ise, heparin
tedavisinin viral klerens ve hastanede yatış süresi üzerinde hiçbir etkisi
olmadığı rapor edilmiştir (65). Bununla birlikte heparin tedavisi alan
grupta kontrol grubuna kıyasla daha yüksek lenfosit seviyeleri ve daha
düşük IL-6 düzeyleri saptanmıştır.

DSÖ, ciddi ve kritik durumda olan COVID-19 hastalarında venöz
tromboembolizme karşı profilaktik heparin kullanımını önermektedir (3).
Ek olarak, Uluslararası Tromboz ve Hemostaz Derneği sadece yoğun
bakım hastalarına değil, hastaneye yatırılan tüm COVID-19 hastaları için
kontrendikasyon (aktif kanama, trombosit sayısı <25 x109 / L) yokluğunda
profilaktik heparin tedavisini önermektedir (66).

Mezenkimal Kök Hücre Tedavisi

Mezenkimal kök hücre tedavisine ilgi, söz konusu hücrelerin
immünomodülatör etkilerine dayanmaktadır. Bu hücrelerin, bağışıklık
sistemi tarafından SARS-CoV-2 virüsüne karşı gelişen sitokin fırtınasını
hafifletmek için potansiyel anti-enflamatuar etkileri olabileceği düşünül-
mektedir (67).

Çin'de 7 hastada (1 kritik, 4 ağır ve 2 orta düzeyde hastalık, Ulusal Sağlık
Organizasyonu kriterlerine göre) yapılan pilot çalışmada, mezenkimal
kök hücre tedavisinin kontrol grubuna oranla tüm hastalarda oksijen
satürasyon oranını yükselttiği, 10 gün içinde 3 hastanın (1 şiddetli, 2 orta)
taburcu edildiği ve tedavi grubunda herhangi bir komplikasyon
görülmediği rapor edilmiştir (68). Bu çalışmada durumu kritik olan
hastaların, periferik lenfosit düzeylerinde artış ve enflamatuar sitokin
düzeylerinde ise azalma meydana geldiği gözlenmiştir. Araştırmacılar,
özellikle kritik derecede ağır olan COVID-19 hastalarının tedavisinde
mezenkimal kök hücrelerin intravenöz transplantasyonunun güvenli ve
etkili olduğu sonucuna varmışlardır. Konu ile ilgili diğer bir deneyim ise
yine Çin’den bildirilmiştir; çoklu organ yetmezliği olan entübe edilmiş 65
yaşında kritik durumda olan bir hastaya mezenkimal kök hücre tedavisi
uygulanmıştır (69). Mezenkimal kök hücre tedavisinden önce hastaya

216