Page 122 - Multidisipliner Covid 19

BÖLÜM 07

önceden böbrek hastalığı bulunması yüksek ölüm riski ile bağımsız olarak
ilişkili bulunmuştur (5). Almanya’da yapılmış bir çalışmada Gross ve
arkadaşları (7) hastaların idrar tetkiklerini değerlendirmişler. Yoğun bakıma
yatan hastalarda düşük antitrombinIII, ciddi hipoalbuminemi (1,4-1,9
mg/dL), idrar tetkiklerinde de protein, eritrosit ve lökosit olduğu izlenmiştir.
Klinikte takip edilen hastalarda ise albümin 2 mg/dL ve üstü, antitrombin
düzeylerinin düşük ancak normal sınırlarda, tam idrar tetkiklerinin normal
olduğu görülmüş. Bunun üzerine yoğun bakıma alınma kriterleri içine
tam idrar tetkiki de eklenmiş ve bir algoritma düzenlenmiştir. Bu algo-
ritmaya göre hastada albuminüri, lökositüri veya idrarda eritrosit, bunlardan
iki veya üçü de var ise, kan albumin ve antitrombin III düzeylerine bakıl-
ması, hastanın serum albumin 2 mg/dL altı veya antitrombin III konsant-
rasyonu % 70’den az ise, “kapiller kaçak sendromu” açısından değerlen-
dirilmesi önerilmektedir. Bu kriterler de mevcut ise hasta ciddi seyir ve
yoğun bakım açısından yüksek riskli sayılması, orta riskli veya yüksek
riskli değil ise üç günde bir hastanın idrar tetkikinin risk açısından
değerlendirilmesi önerilmiştir.

Hastalık seyri sırasında akut böbrek hasarının nedeni hemodinamik
değişiklikler mi, sitokin hasarı mı, yoksa virüsün kendisinin neden olduğu
hasar mı olduğu net değildir. Bu konuda yapılmış çalışmalar vardır.
COVID 19’a bağlı solunum sıkıntısı ile ölmüş 26 hastada otopsi yapılmıştır.
Çalışmaya alınan hastaların 11’inde diyabet, hipertansiyon, ve/veya kronik
böbrek hastalığı mevcuttu. Dokuz hastada hastanede yatarken, hastalık
seyri sırasında kreatinin artışı veya proteinüri şeklinde kendisini gösteren
böbrek hasarı ortaya çıkmıştı. Patoloji preparatları incelendiğinde tüm
hastalarda çeşitli düzeylerde akut tübüler hasar bulguları mevcuttu. Fırçalı
kenar kaybı ile düffüz proksimal tübül hasarı, vakuoler dejenerasyon ve
frank nekroz izlenmiştir. Ayrıca kapiller lümenlerinde trombosit ve fibrinoid
materyal olmaksızın eritrosit agregatları mevcut olup, vaskülit veya
enflamasyon bulguları saptanmamıştır. Dokuz hastanın yedisinin patolojik
preparatında, elektron mikroskopi ile yapılan incelemede tübüler epitelde
ve podositlerde Coronavirus partikülleri tespit edilmiştir. Örneklerde ACE
II reseptörlerinin artmış olduğu gösterildi, 7 hastanın 3’ünde immün
boyama ile SARS-CoV nükleoproteine karşı antikor saptandı (8).

Seksenbeş olgunun takip edildiği başka bir çalışmada, daha çok hiper-

121