Page 121 - Multidisipliner Covid 19

Enfeksiyon Hastal›klar› Uzman› Gözünden COVID-19 Hastal›¤›nda Böbrek

tedavisi (CRRT) uygulanmış. Hu ve arkadaşları (2) 323 hastanın takip
edilip, risk faktörlerinin değerlendirildiği çalışmalarında mortalite oranını
% 10,8 (n=35) olarak bildirmişlerdir. Bu hastalar arasında başlangıçta
kronik renal yetmezliği olanların oranı % 2,2 (n=7) olup hiç biri kritik
seyretmemişti. Ancak COVID 19 hastalığının ciddi seyrettiği hastaların %
3,4’ünde, durumu kritik hastaların ise % 38,5’unda hastalık sırasında akut
böbrek hasarı izlenmiştir. Sürekli renal replasman tedavisi ciddi seyirli
hastaların % 28,8, kritik hastaların % 15,4’ünde uygulanmıştır. COVID 19
hastalarının risk faktörlerinin irdelendiği çalışmalarda altta yatan hastalıklar
arasında kronik böbrek yetmezliği % 0,7-6,5 arasında, akut böbrek hasarı
olguların % 0,5-7’sinde, yoğun bakım ünitesinde yatan hastaların % 2,9-
38,5’ünde izlenmiş (1-5). Oranlardaki farklılığın sebebi yayınlarda “akut
böbrek hasarı” tanımının farklı olmasının yanı sıra COVID 19’un etkenin
viral yükü, virülansı ve genetik değişkenlik nedeni ile farklı klinik tablolarda
seyretmesi olabilir.

Akut böbrek hasarı kendisini kreatinin artışı, idrarda protein, eritrosit,
lökosit varlığı ile gösterebilir. Genel olarak yayınlarda akut böbrek hasarı
48 saatte serum kreatininde 0,3 mg/dl artış, 7 gün içinde % 50 artış olarak
tanımlanmıştır (5). Böbrek hasarı ile ilk kendisini gösteren olgulara bir
örnek A.B.D.’de bildirilmiştir. Daha önceden bilinen DM, hipertansiyon,
kronik böbrek yetmezliği (6 ay önceki kreatinin 1,4 mg/dl) olan, 44
yaşındaki kadın hasta idrar yolu enfeksiyonu düşündürür şikayetler ile
hastaneye başvurmuş. Başvuru sırasında kreatinin 4 mg/dl olup, tam
idrar tetkikinde ertirosit ve protein mevcuttu. Akut böbrek hasarı bulguları
gösteren hastanın takibi sırasında böbrek fonksiyon testleri daha da bozul-
muştur. Şöyle ki idrar çıkışı iyi olmasına rağmen hastanın kreatinini 8.gün
11,4 mg/dL’e çıkmış. Renal ultrasonografide özellik saptanmamış olan
hastanın renal biyopsi örneği “fokal segmental glomeruloskleroz” olarak
yorumlanmış. Bu hastanın takipleri sırasında diyaliz ile durumu toparlamış,
yapılan testlerinde SARS-COV2 PCR (+) testi saptanmıştır (6).

701 Hastanın tarandığı bir yayında hastaların % 2‘sinde kronik renal
yetmezliği vardı. Başvuru sırasında hastaların % 43,9’unda proteinüri, %
26,7’sinde hematüri, % 14,4’ünde kreatinin artışı görülmüş. Çoğunluğu
erkek olan bu hastalarda hastalık ciddi seyretmiştir. Takip sırasında ise %
5,1 hastada akut böbrek hasarı izlenmiştir. Çalışmada hematüri, proteinürive

120