Page 71 - Multidisipliner Covid 19

COVID-19 Genel Bak›fl

olacaktır, yani salgın gelişir. Yapılan modellemelerde COVID-19 için
İtalya’da R0 2.76-3.25 arasında, Çin’de ortalama R0 3.28, ortanca R0 2.79
olarak bildirilmiştir. En yüksek R0 değeri pandeminin başında Diamond
Princess Gemisi’nde 14.8 olarak bildirilmiştir. Türkiye için yapılan
hesaplamalarda R0 değeri salgının 10. gününde 9.6 iken, 45. günde 1.30
saptanmıştır. Hastalığı bulaştırma katsayısı, salgında belirli aralıklarla
hesaplanmalı ve salgının takip kriterlerinden biri olarak değerlen-
6
dirilmelidir . Alınacak önlemleri belirlemede ve önlemlerin etkinliğini
değerlendirmede de kullanılır.

Epidemiyoloji

Dünyadaki tüm ülkelerden olgu bildirimi yapılmaktadır. Güncel verilere
DSÖ’nün https://www.who.int/emergencies/diseases/novelcoronavirus-
2019 ve Türkiye Hudut ve Sahiller Sağlık Genel Müdürlüğünün
https://www.seyahatsagligi.gov.tr/Site/koronavirus adresinden
ulaşılabilir.

Patogenez

Virüsün hedef hücreye tutunmada ve girmede kullandığı moleküller SARS
etkeni ile aynıdır: Hücreye ACE2 (Angiotensin dönüştürücü enzim2) ile
tutunup, TMPRSS2 (hücresel transmembran proteaz serin 2) aracılığı ile
girerek replike olur. Bu virüsün ACE2 afinitesi SARS’a göre çok daha
fazladır, bu da güçlü infektivitesini açıklar.

Her iki molekül de pek çok organda bulunur, ekspresyon miktarı ve
dinamikleri de değişkenlik gösterir. Doğal olarak virüsün bu moleküllere
sahip tüm organları ve sistemleri enfekte etmesi mümkündür. Sonuçta
farklı organlara ait bulgular ortaya çıkar.

ACE2 sadece solunum sisteminde değil, ince bağırsak, duodenum, safra
kesesi, kalp, böbrek ve testis gibi pek çok organda bulunur, üstelik solunum
sistemi en fazla bulunduğu organ da değildir. (Şekil-1). TMPRSS2 de
özellikle epitelyal hücrelerde olmak üzere prostat, meme, safra kesesi,
böbrek, kolon, ince bağırsak, pankreas, over, tükrük bezi, mide ve akciğerde
bulunur.

70