Page 598 - Multidisipliner Covid 19

BÖLÜM 32

ELEKTİF CERRAHİLER

Benign hastalıklar için pandemi döneminde hem yatak kapasitesi, hem
de çapraz reaksiyonlar nedeniyle gelişebilecek yayılımın önlenmesi
açısından cerrahi ertelenmelidir. Fakat malign hastalıkların prognoz üze-
rindeki etkisi göz önüne alındığında bu hastalarda durum değişmektedir.
Bu hastaların kararında; bulunduğu yerin pandemi durumu, hastalığın
evresi, tümörün tipi ve hastaya ait faktörler düşünülmelidir. Bu nedenle,
bu hastalar için medikal onkoloji, radyasyon onkolojisi ve cerrahinin içinde
bulunduğu multidisipliner konseyler hastaların yönetiminde önemlidir.
Tüm kanser cerrahileri için hem hastanenin pandemi durumu, hem de
tümörün biyolojisi ve evresi sınıflandırılarak çeşitli algoritmalar belir-
lenmiştir. Amerikan cerrahlar derneği (ACD) ve Cerrahi onkoloji derneği
(COD) tarafından malignitelerde tedavi stratejileri ile ilgili algoritmalar
belirlenmiştir (Tablo 2).

Özellikle kolorektal cerrahide rutinde de uygulanan neoadjuvan tedavilerin
kullanılması, pandemi döneminde uygun vakaların bu yönde ertelenmesini
sağlamaktadır (Tablo 2)(13). Fakat obstrüksiyon ile seyreden kolorektal
cerrahi vakalarında, eğer kurum çok az COVID-19 hastasına sahip, hastane
kaynakları tükenmemiş, kurum hala yoğun bakım ventilatörü kapasitesine
sahipse bekletilmeden definitif cerrahisi en kısa zamanda uygulamalı
iken, birçok COVID-19 hastası, yoğun bakım yeri ve ventilatör kapasitesi
sınırlı olan hastanelerde stentleme ve diversiyon ameliyatları düşünül-
melidir (13).

Tablo: 2 Kolorektal Tümörlerde ACD ve COD önerileri (13)

Önerilen tedavi
Erken evre kolon kanseri Cerrahi
Lokal ileri kolon ve metastatik Neoadjuvan tedavi
kolon kanseri
Rektal kanser (tüm evreleri) Neoadjuvankemoterapi+radyoterapi
Neoadjuvan tedavi sonrası 12-16 hafta
bekleme süresini takiben gecikmiş cerrahi
Premalign lezyonlar Cerrahi

597