Page 523 - Multidisipliner Covid 19

COVID-19 Pandemisi ve Kalp-Damar Sistemi

COVID-19'da gözlenen hipoksi, sadece kan viskozitesini arttırmakla
kalmaz, aynı zamandahipoksi uyarılmış transkripsiyon faktörlerine (HIF)
bağlı bir sinyalleşme yolu ile trombozu uyarır . COVID-19, aşırı inflamasyon,
hipoksi, immobilizasyon ve yaygın damar içi pıhtılaşması (DIC) nedeniyle
hem venöz hem de arteriyel tromboembolik olaylara yatkınlık geliştirir.
Akut pulmoner emboli (APE), derin ven trombozu (DVT), iskemik inme,
miyokard infarktüsü veya sistemik arteriyel emboli bu yolaklar vasıtası
ile ortaya çıkar. Yapılan çalışmalarda ciddi COVID-19 hastalarının genellikle
koagülopati ile komplike olduğu ve ölümlerin çoğunda DIC olduğu
gösterilmiştir (8-10).

Sonuç olarak tablo; trombositopeni, INR'nin artması, Parsiyel tromboplastin
zamanı (PTT), D-dimer yüksekliği ve fibrinojen düzeyinin azalması şeklinde
karşımıza çıkar. Hastaların uzun süre hareketsiz kalmaları veya hastanede
yatarak tedavi sürelerinin uzun olması şiddetli COVID-19 hastalığında
venöz tromboembolizm riskini artırmaktadır.

Virüsün ACE2’ye bağlanması ve enzim ekspresyonunda azalmaya yol
açması ile RAS yolağı aktifleşmektedir. RAS aktivasyonu; trombosit
adezyonu ve agregasyonu yaparak teorik olarak pulmoner emboli,
pulmoner hipertansiyon ve fibrozis riskini artırır. COVID-19 hastalığı
sırasında görülen Laktat Dehidrojenaz, Ferritin, C-reaktif protein, D- Dimer
ve İnterlökin artışları hastalığın proinflamatuar ve hiperkoagülabiliteye
yatkın bir durum olduğunun göstergesidir. Koagülopati gelişmesi hem
kardiyak hem de genel mortaliteyi olumsuz etkileyen bir faktördür.

COVİD-19 ENFEKSİYONUNUN KALP-DAMAR SİSTEMİNE ETKİSİ

COVID-19 enfeksiyonunun şiddetli geçtiği hastaların çoğunda çeşitli
komplikasyonlar meydana gelmektedir. Bu komplikasyonlar içinde akut
solunum bozukluğu yanı sıra akut kardiyak hasar, şok, aritmiler ilk planda
dikkatimizi çekmektedir (11-12).

MİYOKARDİT

Akut kardiyak hasar, vakaların yaklaşık olarak %20’sinde meydana
gelmektedir. Yüksek hassasiyetli troponin I (hs-cTnI) değeri (>28 pg/ml)

522