Page 434 - Multidisipliner Covid 19

BÖLÜM 25

trombositopeni, KC fonksiyon testlerinde artma, trigliserid artışı hastalık
seyrine MAS tablosunun eşlik ettiğine işaret edebilir. Sağlık Bakanlığı
COVID-19 rehberinin 61 ve 62. sayfalarında Romatoloji ve Hematoloji
uzmanlarını da işin içine katan şu ifadeler yer almaktadır : “COVID-19
hastalığı seyrinde de MAS gelişebildiği bilinmektedir ama sıklığı ve kesin
tedavisi ile ilgili yüksek kanıt düzeyi olan veriler bulunmamaktadır.
COVID-19 hastalarının %10’unun kritik tabloda olabileceği ve kritik sürecin
gelişmesinde ve kötüleşmesinde MAS sonucu gelişen sitokin fırtınasının
katkısının olabileceği düşünülmektedir. MAS tanısının doğrulanması
konusunda gereğinde romatoloji ve/veya hematoloji uzmanlarından
yardım alınmalı ve tanı konan hastalara en kısa zamanda tedavi
başlanmalıdır.”Tosilizumab, bugün için RA ve Dev Hücreli Arterit
tedavisinde kullanılan IL-6 Reseptör blokeri bir ajandır, MAS tedavisinde
etkili olabileceğini bildiren açık çalışmalar vardır (9).

Tablo-1

Stabil Romatolojik hastalığı olan hastalar için öneriler

1. Otoimmün ve otoenflamatuvar hastalığı olan bireyler, mevcut hastalığın
organ tutulumu (solunum sistemi, kardiyovasküler, renal, hematolojik
vs.), kullandıkları immünosüpresif ve/veya immünomodülatör tedaviler
ve olası komorbiditeler (ileri yaş, hipertansiyon, diabetesmellitus,
kardiyovasküler veya solunum sistemi hastalıkları) nedeniyle ciddi
enfeksiyon riskine sahip olabilir.

a. Hastalar yukarıda belirtilen faktörlere göre değerlendirilerek, ciddi
enfeksiyon riski taşıdığı ön görülenlere uygun görülen koruyucu sosyal
değişiklikler (ev izolasyonu, evden çalışmanın desteklenmesi, çalışma
saatlerinin değiştirilmesi, maske kullanımı vs.) açıklanmalıdır.

2. Hastaları remisyonda tutmak bu dönemde fazlasıyla önemlidir. Acil
olmayan elektif işlemlerden kaçınmak olası COVID-19 maruziyetini
engelleyebilir. Aksine bir kanıt yayınlanmadığı sürece romatizmal hastalığı
olan ve COVID-19 tanısı kesinleşmiş hastalarla teması olmayan bir hasta,
ya da tanı konmuş COVID-19 veya aktif enfeksiyonu olmayan hastaların
pandemi öncesinde kullandıkları tedavi rejimlerine devam edilmeli,

433