Page 432 - Multidisipliner Covid 19

BÖLÜM 25

Romatoloji hastaları için Covid-19 ile ilgili yayımlanmış bir kılavuz
veya öneriler var mıdır?

Hastalık pandemi olarak ilan edildikten ve Türkiye’de ilk vaka bildirildikten
hemen sonra Türkiye Romatoloji Derneği (TRD) hastalara yönelik olarak
öneriler içeren bir kılavuz yayımlamış ve bu kılavuz yaklaşık 10 gün sonra
bir kez daha güncellenmiştir. Tablo-1’de TRD’ninUlusal Romatoloji
Dergisinde “Stabil Romatolojik hastalığı olan hastalar için öneriler” ve
Tablo-2’de “Tedavi arttırma veya yeni tedavi başlanması gereken hastalar
için öneriler” şeklinde 2 başlık altında son yayımladığı kılavuz yer
almaktadır (2). Bu kılavuz dışında yine TRD bünyesinde hastalara yönelik
canlı yayınlarla bilgilendirmeler yapılmıştır.

Romatoloji’de özellikle lupus ve romatoidartrit hastalarında sık
kullanılan hidroksiklorokinin Covid-19’dan korunmada veya tedavisinde
etkisi var mıdır?

Aslında bir anti-malaryal ilaç olan hidroksiklorokin (HQ) uzun süredir
sistemik lupuseritematozus (SLE) ve RA tedavisinde hastalık düzenleyici
rol oynayan bir ilaç olarak kullanılmaktadır. Bunun dışında anti-
malaryallerin anti-viral etkinliği olduğunu gösteren bazı veriler de vardır
ancak bugüne kadar herhangi bir hastalıkta anti-viral olarak
kullanılmamıştır. Zayıf bazik yapıda olan HQ’in etki mekanizmasına
baktığımız zaman endozom, lizozom ve golgi aparatında PH’yı arttırarak
etkili olur. Hücresel düzeyde Toll Like Reseptörler (TLR) üzerinden
sinyalizasyon ve sitokin üretimini engelleyerek immün aktivasyonu inhibe
eder (3). Exvivo olarak viral replikasyonu durdurucu etkisi vardır, ancak
bu hiçbir zaman randomize kontrollü çalışmalarda gösterilmemiştir. Covid-
19 tedavisinde Çin tedavi kılavuzlarında yer almasına karşılık veriler
küçük hasta gruplarına dayanmaktadır. HQ’in etkinliğinin belirlenmesi
için bugün vaka toplanması devam etmektedir. Pandeminin ilk günlerinde
A.B.D Başkanı Donald Trump’ın da bu ilacı anmasıyla birlikte HQ’e bir
talep patlaması yaşanmış, sağlık personelinden birçok kişi koruyucu
amaçla bu ilacı kullanmıştır. Bugün için HQ’in koruyucu olarak kullanımını
destekleyen bir veri yoktur ve kılavuzlarda yer almamaktadır. İtalya’da
320 kronik romatoloji hastasından 4’ünde Covid-19 pozitif saptanmış ve
bu 4 hasta da HQ kullanmaktayken enfekte olmuşlardır. Aynı zamanda

431