Page 433 - Multidisipliner Covid 19

Romatoloji ve COVID-19

biyolojik tedavi de kullanan, yaş ortalaması 58 ± 5 olan bu hastaların
hiçbirisinde ciddi respiratuvar bir sendrom veya ölüm olmamıştır (4-5).

En son Lancet’te Mehra ve ark. (6-7) Klorokin ve HQ’in makrolidlerle
beraber veya makrolid olmadan kullanım verilerini yayınlamışlardır. Test
pozitif 96.032 olguda klorokin ve HQ’in yararı olmadığı hatta ölüm riskini
arttırdığı belirtilmektedir. Ancak romatoloji uzmanlarının ve kendi
tecrübeme dayanarak 60 yıldan uzun süredir kullanılan bu ilacın
mortalitede artış yapabileceğine inanmadım ve nitekim 3 gün sonra Lancet
bu yazıyı geri çekmiştir (8).

Romatoloji hastalarının tedavisinde kullanılan ve bağışıklık sistemine
etkili olan ilaçları kesmeye veya doz değişikliği yapmaya gerek var
mıdır?

Romatolojik hastalıklarda kortizon dahil hastalığı düzenleyen
konvansiyonel ilaçlar – metotreksat, sülfasalazin, HQ, leflunomid,
azatiopurin, mikofenolat – olduğu gibi, TNF-Alfa blokerleri başta olmak
üzere çeşitli biyolojik tedaviler de kullanılmaktadır. Romatolojik
hastalıklarda ilaç tedavileri uzun sürebilmekte, birçok hastada ilaç tedavisini
sonlandırmak mümkün olamamaktadır. İlaçlar kesildiğinde hastalığın
tekrar aktive olma riski yüksektir. Kullanılan ilaçların çoğunun
immünsupresif etkileri nedeniyle pandemi döneminde bu ilaçları kesmek
ilk akla gelen yaklaşım olabilir veya hastalar kendileri ilaçları kesmeyi
düşünebilir. Bugün için ilaç tedavisinin düzenlenmesi hasta bazında
değerlendirilmelidir. İyi giden, remisyonda olan hastalarda doz aralıklarının
açılması veya dozlarda ufak oynamalar romatoloji uzmanının insiya-
tifindedir. Tedavinin bir anda kesilmesi hastalık aktivasyon riskini arttıracak,
bunun sonucunda oluşabilecek enflamatuar sürecin ilaçlardan
daha fazla risk oluşturabileceği mutlaka akılda tutulmalıdır.

Romatolojik hastalığı olmayan Covid-19 tanısı almış hastaların
tedavisinde Romatoloji uzmanlarının yeri var mıdır?

Makrofaj Aktivasyonu Sendromu (MAS) Erişkin Still Hastalığı ve SLE
hastalarında görülebilen nadir ancak fatal seyredebilen bir sendromdur.
Ateş, ferritin ve D-Dimer yüksekliği, sedimantasyonda düşme, lenfopeni,

432