Page 385 - Multidisipliner Covid 19

COVID-19 Dermatolojik Bulgular›

V- LİVEDO, RETİFORM PURPURA, NEKROTİK LEZYONLAR (14-33)
İnsidans: % 2.8-6 (16, 29)
1. Patofizyoloji
a. COVID-19 nedenli sekonder olaylar sonucu iskemik kutanöz bulgu-
lardır
b. Derin dermiste arterial trombüslerden, yüzeyel mikrotrombüslere
kadar değişen vasküler oklüzyon sonucudur. Daha şiddetli hastalıkta
kompleman aktivasyonu yada viral inklüzyonlara karşı gelişen yay-
gın sistemik koagulopatiye bağlı endotelit ve epitelial hücre disfonk-
siyonu yada kompleman aktivasyonuna ikincil olabilir.
2. Klinik özellikler
a. COVID-19 hastalarında livedo retikülaris, retiform purpura ve live-
doid lezyonlar tanımlanmıştır.
b. Livedoid vaskülopati/vaskülit/nekrotik lezyonları daha şiddetli
hastalığı olan ve daha yaşlı hastalarda saptanmıştır.
c. Hastalığın şiddetine göre değişen şiddette mikrotrombüsler ve DIC
nedeni ile hafif ve orta şiddetli hastada geçici livedo retikülaris, çok
şiddetli hastalıkta akrosyanoz, bül ve nekroz şeklinde bulgular olabi-
leceği düşünülmektedir.
d. Livedo ya da nekroz olguların % 86’sında sistemik semptomlar ile
birlikte, % 10 olguda sistemik semptomlardan sonra, % 5 olguda er-
ken dönemde görülebilmektedir(16).
e. Livedo, gövdede ve alt ekstremitelerde akral bölgedeağ benzeri/
retiküler renk değişikliği olarak ortaya çıkan, derinin “beneklenmesi”
olarak ortaya çıkan vasküler reaksiyon paternini ifade eder. Bulgular
simetrik ve kesintisiz olduğunda, livedo retikularis olarak, asimetrik
ve kesintili olduğunda, livedo rasemoza olarak adlandırılır. Lived
retikülaris unilateral olabilir. Sınırlar genellikle anguler veya retiform-
dur ve bazen ağrılı olabilir.(Şekil 6A-F).
f. Bazı olgularda geçici livedoid erupsiyon bildirilmiş olup hospitalizas-
yon gerektirmez.
g. Özellikle ciddi akciğer tutulumu olan hastalarda retiform purpura,
bül ve nekrotik vasküler bulgular olabilir ve bu lezyonlar atrofik,
beyaz veya fildişi renkli skar dokusu izleriyle ortalama 10 günde
iyileşir
h. Özellikle kalçalarda daha yoğun bu vaskülopatik değişikliklerinin
daha kötü prognozlu olduğu veya daha şiddetli hastalık ile ilişkili

384