Page 195 - Multidisipliner Covid 19

COVID-19 Kritik Hasta: Yo¤un Bak›mda Tedavi ve Yönetim

amaçlayan bir yaklaşımdır. Maruziyet sonrası profilaksi ya da tedavi ama-
cıyla SARS-CoV-1, MERS gibi bulaşıcı hastalıklarda kullanılmıştır. COVID-
19 pandemisinde Çin'den elde edilen sınırlı veriye dayanarak, radyolojik
bulgularda gerileme, viral yükte azalma ve daha iyi sağkalım gibi olumlu
klinik sonuçlar olduğu düşünülmektedir (26). COVID-19 pozitif klinik
semptomları olan ve tomografi ile bilateral infiltrasyonu görülen ARDS
olgularında immun plazma uygulamasıiçin T.C. Sağlık Bakanlığı’nın ilgili
kurullarının izni gereklidir (15).

b. COVID-19 İlişkili Septik Şok Tedavisi

COVID-19 ilişkili septik şok hastalarında ARDS’nin de eşlik ettiği
düşünülerek, akut sıvı resüsitasyonu için liberal yaklaşım yerine konservatif
yaklaşım ve vazopressör tedavisinin erken dönemde başlanması şok
tablosunun daha iyi bir şekilde kontrol edilmesini sağlayacaktır. Üstelik,
kardiyak komorbidite varlığında ilk bir saat içerisinde 30 ml/kg izotonik
kristalloid sıvı uygulanması oksijenlenmenin daha da kötüleşmesi ile
sonuçlanabilir. Sepsiste Sağkalım Kampanyası COVID-2019 İlişkili Kritik
Hastaların Yönetimi Kılavuzunda belirtilen ve Türk Yoğun Bakım
Derneği’nin bu yöndeki önerileri doğrultusunda; COVID-19 ve septik şok
varlığında akut sıvı resüsitasyonunda liberal sıvı resüsitasyonu yerine
konservatif sıvı resüsitasyonu uygulanmalıdır (20, 27).

c. Nütrisyon

Kritik COVID-19 hastalarının yoğun bakım yönetiminde, malnütrisyonun
önlenmesi, tanısı ve tedavisi de önemli bir konudur. Avrupa Klinik
Nütrisyon ve Metabolizma Derneği (ESPEN), COVID-19 hastalarının
nütrisyonel yönetimi için öneriler içeren bir kılavuz geliştirmiştir (28). Bu
kılavuz özellikle yoğun bakımda yatan veya sağ kalımın azaldığı ileri yaş
ve polimorbidite varlığı gibi malnütrisyon riskinin arttığı kişilerin tedavisine
yönelik olarak hazırlanmıştır. Buna göre;
1- Yoğun bakımda malnütrisyonun tanınması için NRS-2002 skoru
kullanılmalıdır.
2- Entübe olmayan yoğun bakım hastaları oral diyet hedefleri
karşılamıyorsa, sırasıyla oral nütrisyon suplemanı, enteral nütrisyon
ve periferal parenteral nütrisyon uygulanmalıdır.

194