Page 84 - Multidisipliner Covid 19
P. 84
BÖLÜM 05
Bu virusun oluşturduğu ağır tablolar, 2003 yılında gene Çin’de salgın
yapan ağır solunum yetmezliği sendromu coronavirüsü (severe acute
respiratuar syndrom; SARS-CoV) hastalığına benzetilmiştir. COVID-19'a
neden olan virüs ise önceleri yeni corona virus 2019 (novel Corona virüs;
n-CoV) olarak adlandırılırken daha sonra SARS-CoV-2)olarak
tanımlanmıştır (1). Bu çerçevede hastalık COVID-19, etken ise SARS CoV-
2 olarak kabul edilmektedir. Hastalığın tüm dünyayı sarma potansiyeli
nedeniyle, DSÖ, 11 Mart 2020'de COVID-19 pandemi ilanı yapmıştır (2).
COVID-19 influenza, RSV gibi solunum virüslerinin aksine erişkinleri
daha çok ve daha ağır seyredecek biçimde tutmaktadır. Genel olarak çocuk
ve erişkinlerde klinik ve laboratuvar buğuları benzer olup hastalık
çocuklarda erişkinlere göre daha hafif seyreder. Bu yazıda esas olarak
COVID-19'un çocuklara özgü olan ve erişkinlerden farklı olan yönleri
sorular eşliğinde tartışılacaktır.
Epidemiyoloji
Çocuklar COVID-19 sık görülür mü?
Çocuklar diğer solunum yolu enfeksiyonlarının (influenza, RSV,
metapnömovirus, parainfluenza virüs gibi) aksine COVID-19 dan daha
az etkilenir. Bu etkilenme hem sıklık hem de şiddet açısından daha az
orandadır. Haziran 2020 ye kadar tüm dünyadaki olguların
değerlendirilmesinde, çocuklar yetişkinlerden daha az etkilenmiş
görünmektedir (3-8). Sistematik bir literatür taramasında (1 Ocak-18 Mart
2020 arası), çocuk olgular tanı konulan tüm COVID-19 vakalarının yaklaşık
%1-5 ini oluşturmuştur (9). Sürveyans tanımları ve test kriterleri zaman
içinde ve bölgesel olarak farklı olsa bile çeşitli ülkelerden (örneğin Çin,
Güney Kore, İtalya, Amerika Birleşik Devletleri, İsviçre ve Birleşik Krallık)
çocuklardaki olgu oranları kabaca bu sınırlardadır (6, 10-15). Örneğin, 1
Haziran 2020 itibariyle, ABD de Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezine
(CDC) bildirilen 1.787.680 laboratuvar kanıtlı vakalardan
sadece %3.2'si 18 yaşın altındaki çocuk vakalardır (16).
COVID-19’un çocuklarda daha az ve daha hafif hastalık oluşturmasının
nedeni nedir?
COVID-19'un neden çocuklarda yetişkinlere göre daha az yaygın ve daha
az şiddetli görüldüğü kesin değildir. Bunun için değişik öngörüler yapıl-
83