Page 334 - Multidisipliner Covid 19

BÖLÜM 21

Ülkemizden yakın tarihte yapılan bir çalışmada 93 COVİD-19 hastasının
20’sinde en az bir oküler bulgu saptanmıştır. En sık rastlanan semptom
fotofobi olup en çok görülen bulgular hiperemi, epifora, artmış sekresyon,
kemozis, folliküler konjonktivit ve episklerittir. Diğer semptomlar kaşıntı,
yanma, kum hissi ve bulanık görmedir. İleri yaş, ateş, artmış nötrofil/lenfosit
oranı ve yüksek akut faz reaktan düzeyleri oküler tutulumla ilişkili
bulunmuştur (23). Literatürde tariflenen konjonktivit genellikle folliküler
tiptedir. Bir vakada hemorajik ve psödomembranla seyreden konjonktivit
bildirilmiştir. (24) İspanya’da takip edilen COVİD-19’lu 543 hastanın
14’ünde konjonktivit tespit edilmiş ve bu hastalarda RT- PZR pozitifliği
%7 olarak bulunmuştur. Konjonktivitin viral replikasyondan ziyade
inflamatuar bir yanıt olabileceği veya RT-PZR zamanlamasının virüsü
tespit etmede önemli olabileceği vurgulanmıştır. (25)

Literatürde konjonktiva tutulumu haricinde retinada görme kaybıyla
ilintili olmayan ve optik koherens tomografi kesitlerinde görülen ganglion
hücre düzeyi ve iç pleksiform tabakada özellikle papillomaküler demet
üzerinde hiperreflektif lezyonlar görülmüştür. Bu lezyonların görme kaybı
yapmadığı izlenmiştir.(26) Ayrıca COVİD-19 ile ilişkili oftalmopleji, ataksi
ve arefleksi ile seyreden Miller Fisher sendromu ve oftalmoparezi abdusens
felci vakaları ve bir hastada keratokonjonktivit tarif edilmiştir. (27-29)

4. Oftalmolojide COVİD-19 pandemisi için yapılan uygulamalar ve
algoritmalar

4.1. Göz Hekimleri ve hastalar için COVİD-19 riski

Dünya sağlık örgütüne göre, COVİD-19’un yayılma yolları önceki SARS
virüsleri ile benzerlik göstermektedir. (30) 14 Şubat 2020 tarihine kadar
Çin’de 1716 sağlık çalışanı COVİD-19 ile enfekte olurken bunların 6’sı
vefat etmiştir (31) Vefat edenlerden biri Wuhan merkez hastanesinde göz
hekimi olan Dr. Li Wenliang idi. Asemptomatik glokom hastasından virüs
bulaşan doktor ve 1 ay sonra vefat etmiştir. (32) Virüs insanlara klinik
belirti vermeyen hastalar tarafından damlacık ya da doğrudan hastaların
sekresyonlarına temas ile mukozal membranlara inokülasyon yoluyla
bulaşabilmektedir. Göz koruyucu kullanmadığımız takdirde havada kalan
partiküllerin konjonktiva yoluyla temas ile virüsün bulaşabileceği

333