Page 332 - Multidisipliner Covid 19

BÖLÜM 21

3. COVID-19 hastalarında oftalmolojik bulgu ve komplikasyonlar

3.1. İnsan Korona virüsü ve göz bulgularının kanıtı

İnsanları enfekte eden 7 tip CoVs vardır. Bunlar; 229 E (alfa korona virüs),
NL63 (alfa korona virüs), OC43 (beta korona virüs), HKU1 (beta korona
virüs), MERS-CoV (beta korona virüs), SARS-CoV (beta korona virüs) ve
en güncel SARS-CoV-2’dir. Çoğu CoVs araştırmaları yaşamı tehdit
ettiğinden dolayı solunum sistemine odaklanmıştır. (9) Bu virüslerin
solunum sistemi dışında gastrointestinal sistem ve göz dokularında da
görüldüğü bilinmektedir. Bu açıdan bakıldığında CoVs’un başka yollarla
geçiş yapabileceği için diğer organlardaki bulguları göz ardı edilmemelidir.
(10, 11)

2003 yılındaki Hong Kong SARS-CoV salgınının ev kaynaklı olarak
kanalizasyon sistemi vasıtasıyla yayıldığı bildirilmiştir. (12) Oftalmolojik
açıdan bakıldığında 2004 yılında SARS-CoV salgının sonuna doğru yeni
korona virüsü HCoV-NL63 olarak tanımlanmıştır. HCoV-NL63’lü yedi
aylık çocukta bronşiolit ve konjonktivit bulguları saptanmıştır. (13) 2005
yılında Fransa’da yapılan bir çalışmada 2000 ile 2003 yılları arasında
solunum sıkıntısı çeken nazal sürüntüde HCoV-NL63 saptanan 17 çocuk
hasta retrospektif olarak taranmış ve 18 HCoV-NL63 hastasının 3’ünde
(%17) konjonktivit geliştiği tespit edilmiştir. Fakat şu ana kadar HCoV-
NL63 enfekte göz dokuları ile ilgili patojenik mekanizmayı değerlendiren
ileriye dönük çalışma yapılmamıştır. (14)

2004 yılında yapılan bir çalışmada 36 şüpheli SARS-CoV’lu hastadan
gözyaşı örnekleri alınarak RT polimeraz zincir reaksiyonu ( RT-PZR)
testine tabi tutulmuş ve hastaların 3’ünde SARS-CoV RNA’sı saptanmıştır.
Bu bulgular eşliğinde SARS-CoV gözyaşında bulunabileceği gibi göz
sekresyonu ve gözyaşı yoluyla bulaş söz konusu olabilmektedir. (10)

3.2. COVİD-19’lu hastalarda göz bulguları

22 Ocak 2020 tarihinde Guangfa Wang adlı doktorda Wuhan’da salgının
başlangıç noktasında gözlem yaparken konjonktivit gelişmiştir. Yapılan
testler sonucu SARS-CoV-2 pozitif saptanmıştır. Doktorun gözlük haricinde

331