Page 322 - Multidisipliner Covid 19

BÖLÜM 20

Coronavirus Diken (Spike; S) proteininin konak hücrelerine virüsün girişi
için önemli bir molekül olduğu gösterilmiştir (7). Bu protein hücre yüze-
yindeki Anjiyotensin dönüştürücü enzim-2 (Angiotensin converting en-
zyme-2; ACE-2) reseptörüne bağlanmakta ve daha sonra membran füz-
yonu gerçekleşmektedir (8, 9). Membran füzyonu sonrasında ise virüsün
genomu (RNA) sitoplazmaya salınmakta ve serbest RNA iki poliprotein
(pp1a ve pp1ab) sentezlemektedir. Bu proteinler ise çift membranlı vezi-
küller içerisinde replikasyon-transkripsiyon kompleksini (RTK) oluşturmak-
tadır. Sonrasında RTK sürekli olarak bir dizi subgenomik RNA’ların repli-
kasyonuna ve sentezine başlamakta ve bunlar ise aksesuvar proteinleri
ve yapısal proteinleri kodlamaktadır. Konak hücrenin endoplazmikretiku-
lumu ve Golgi aygıtını kullanarak yeni genomikRNAlar, nükleokapsid
proteinler ve virüs zarf glikoproteinlerinioluşturularak birleştirilmekte ve
viralpartikül vezikülleri oluşturulmaktadır. Son olarak bu veziküllerin
hücre membranı ile füzyonu ile virüsler tomurcuklanarak hücre dışına
salınmaktadır, buna rağmen enfekte hücreler lize olmamaktadır (8,10-12).

Enfekte akciğer epitel hücreleri, nötrofiller ve T lenfositler için kemoatraktan
etkiye sahip interlökin-8 (İL-8) üretirler (13). Doğal bağışıklık yanıtı başlan-
gıçta akciğer epitel hücreleri, alvolarmakrofajlar ve nötrofiller tarafından
tetiklenir. Sonraki evrede, edinilmiş bağışıklık yanıtının devreye girmesiyle
T ve B lenfositleri olaya katılır (14). Tek iplikçikli RNA’yı (single-stranded
RNA; ssRNA)içeren viralpartiküller patojen ile ilişkili moleküler örgüler
(pathogen-associatedmolecularpatterns; PAMPs) olarak davranarak makro-
fajların ve dendritik hücrelerin yüzeyinde yer alan Toll-benzeri reseptör
7 (Toll-likereceptor 7; TLR7) tarafından tanınarak doğal bağışıklık yanıtının
başlamasını sağlarlar. TLR7 çeşitli sinyal yolakları ve transkripsiyon fak-
törlerini aktive ederek İL-1 ve İL-6 gibi yangı ile ilgili öncül sitokinlerin
monosit kemoatraktan protein-1 (monocyte chemoattractant protein-1;
MCP-1) Makrofajinflamatuvar protein 1alfa (MIP-1A), tümör nekroze
edici faktör (tumor necrosis factor ; TNF- ) ve sonunda antiviral özellikli
Tip 1 interferonların (IFN1) sentezine yol açar (15).

Aynı zamanda, nötrofiller enfeksiyonun olduğu alana göç ederek oksidatif
patlama, defensin adı verilen antibiyotik benzeri moleküllerin ortama
bırakılması ve nötrofil hücre-dışı tuzaklar (neutrophil extracellular traps;
NETs) aracılığıyla virüsü ortadan kaldırmaya çalışır (16).

321