Page 653 - Multidisipliner Covid 19

COVID-19 Pandemisinde ‹flçi Sa¤l›¤› ve ‹fl Güvenli¤i

melidir. Planda amaç; bulaş yolu ve etkene maruziyeti azaltmak, çalışanların
hijyen alışkanlıklarını geliştirmek ve işin hastalığa göre yeniden organize
edilmesini sağlamak olmalıdır. Plan; çalışanların yaş, cinsiyet, altta yatan
hastalıkları ve bireysel sağlık durumlarını gözetmeli, görev tanımlarını
ve iletişim kanallarını içermelidir.

Korunmanın en yaygın kullanılan paradigması 1970 yılında William
Haddon tarafından geliştirilen Haddon Matriksidir (4). Matriksin ilk
aşaması olay/hastalık/yaralanma olmadan birey, vektör veya etken ile
çevresel (fiziksel, sosyoekonomik) etmenlerin değerlendirilmesini kapsar
(Tablo 1). Henüz hastalığın/olayın söz konusu olmadığı bu aşamada
alınacak önlemler belirlenmeye çalışılır. Acil eylem planı hazırlanmasında
da yol gösterici olan bu aşama halk sağlığının temel prensiplerinden
Birincil Korumayı tanımlar.

İnsan Etken/vektör/araç Fiziksel Sosyo-ekonomik
Çevre Çevre
......Öncesi
......Sırasında

......Sonrası

Tablo 1. Haddon Matriksi

COVİD-19 salgını sırasında alınacak önlemler

Haddon matriksinde ikinci aşama olarak; hastalık/olay (örneğimizde
COVİD-19 pandemisi) sırasında yine aynı başlıklarda; birey, etken/vektör
ile çevresel (fiziksel, sosyoekonomik) etmenlere yönelik önlemler
değerlendirilir. Bu aşamada artık salgın başlamış ve olgular görülmektedir.
Bu düzeyin amacı İkincil Korunma olarak tanımlanan erken tanı ve
tedavinin sağlanması için alınacak önlemleri belirlemektir. Pandemide
ikincil koruma, olguları erken dönemde saptamaya, temaslıları izlemeye,
izolasyona ve tedaviye odaklanır. Pandemide olayın boyutu ve etkisi
genişlemiş, işyeri sağlık biriminin sunduğu hizmetin sınırları aşılmış,
yataklı tedavi kurumları olan ikinci ve üçüncü basamak hastanelerine
gereksinim duyulmuştur. Bu aşama, basamaklar arası ilişkinin geliştirilerek

652