Page 33 - Multidisipliner Covid 19

SARS-CoV-2 Özellikleri ve Laboratuvar Tan›s›

Koronavirüs (MERS-CoV) ortaya çıktı. Yaklaşık 2500 vaka, % 34.4 vaka-
ölüm oranıyla 858 ölüme neden oldu (6). Bu salgın yeniden hCov’lere
dikkat çekti. Son olarak 2019'un sonunda, Çin'in Hubei Eyaleti, Wuhan
şehrinde etkenin tanımlanamadığı pnömoni hastaları görüldüğünde,
genotipik incelemeler yapıldı ve etkenin yeni bir CoV olduğu (2019-nCoV)
saptandı. Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ), 11 Şubat 2020'de bu yeni CoV
pnömonisini; Koronavirüs Hastalığı-2019 (COVID-19) olarak standart
şekilde isimlendirdi (7). Aynı gün Uluslararası Virüs Taksonomisi Komitesi
(International Committee on Taxonomy of Viruses) bu yeni virüsü SARS-
CoV-2 olarak isimlendirdi (8).

Çinde ortaya çıkan bu yeni SARS-CoV-2 enfeksiyonu alınan tüm önlemlere
ve karantina kararlarına rağmen yayılmaya ve ölümlere neden olmaya
devam etti. Hastalık kısa sürede dünyada yayılarak sosyal, ekonomik ve
siyasi etkileriyle de tarihe geçti. Halen tüm dünya, bu virüsün özelliklerini
tanımanın ve başa çıkmanın yollarını aramaktadır. COVID-19 için henüz
etkinliği kanıtlanmış bir tedavi bulunmadığından, virüsün çoğalmasını
ve yayılmasını kontrol etmek için çeşitli yöntemler bulmaya uğraşılmaktadır.

2. Koronavirüslerin Kökeni

CoV’ler üzerine yapılan moleküler tarihleme araştırmaları, bu virüslerin
en son ortak atalarının (ESOA) 10 000 yıl önce, MÖ 8000 tarihinde var
olduğunu işaret etmektedir. Alfa, beta, gama, ve delta koronavirüs alt
cinslerinin ESOA'ları sırasıyla milattan önce 2400, 3300, 2800 ve 3000'e
dayanmaktadır. Genel olarak CoV’lerin ideal konaklarının uçabilen,
sıcakkanlı kuşlar ve memeli omurgalılar olduğu ve bu virüslerin evriminde
ve yayılmasında ana faktörler olduğu düşünülür (2). Alfa ve beta koro-
navirüsler için yarasalar, gama ve delta koronavirüsler için ise kuşlar ideal
genetik konaktır (Şekil 1) (9). Yarasalar yaklaşık 500 tür CoV’ün konak-
çısıdır. CoV'lerin replikasyonları sırasında hata eğilimli olmaları evrimlerini
sağlayan mutasyon ve rekombinasyonların oluşmasına yol açabilir.
Meydana gelen mutasyonlar veya rekombinasyonlar yoluyla yeni konak
hücrelere uyum sağlayabilmişlerdir. Dolayısıyla doku tropizmini ve konak
seçimini değiştirebilirler. Tüm hCoV’lerin kökenini yarasalar ve kuşlarda
yaşayan atalarından alan, ve yeni konaklara uyum sağlayan zoonotik
patojenler olduğu düşünülmektedir. İnsanlara bulaşın ise çoğunlukla

32