Page 302 - Multidisipliner Covid 19

BÖLÜM 18

etkisi beyinde görülmektedir. Beyinde izlenen bulgular genellikle hastalığın
beyin tutulumundan ziyade yol açtığı sistemik komplikasyonlara bağlı
ortaya çıkmaktadır.

Mao ve ark. 214 vakalık serilerinde %36.4 olguda nörolojik semptom
geliştiğini bildirmiştir (9). Bu olgularda görülen başlıca SSS klinik bulguları
sıklık sırasına göre çoktan aza doğru baş dönmesi, baş ağrısı, bilinç
bulanıklığı, akut serebrovasküler olay (SVO), ataksi ve nöbet olarak
tanımlanmıştır.

COVID-19 hastalığı bulunan olgulardaki akut SVO’nun tanısı ve tedavisinde
bilgisayarlı tomografi (BT) ve manyetik rezonans görüntüleme (MRG)
incelemeleri kritik öneme sahiptir. Akut SVO’nun %6.5 oranında görüldüğü
ve genellikle ciddi seyreden COVID-19 hastalığında ortaya çıktığı ifade
edilmiştir (9). COVID-19 olgularında izlenen akut SVO tabloları genellikle
iskemik tipte, bazen hemorajik tipte olmaktadır (10).

Akut SVO ile başvuran COVID-19 olgularında ilk olarak yapılması gereken
tetkik kontrastsız kraniyal BT incelemesidir. Kraniyal BT ile öncelikle akut
intrakraniyal hemoraji varlığı araştırılır. Tanı ve tedavi seçimi açısından
iskemik SVO ve hemorajik SVO ayrımı yapılması son derece önemlidir.
Ayrıca kraniyal BT’de büyük damarların lümeninde “dens damar işareti”
görülmesi, ilgili vasküler yapının trombozu açısından şüphe uyandırabilir.

Kraniyal BT ile intrakraniyal kanama dışlandıktan sonra semptomların
başlangıç zamanına ve olgunun diğer klinik bulgularına göre
intravenöz/intraarteriyel trombolizis ve/veya mekanik trombektomi
planlanıyorsa intrakraniyal vaskülariteyi değerlendirme amacı ile BT
anjiografi ve kurtarılabilir dokuyu değerlendirme amacıyla BT perfüzyon
incelemeleri yapılabilir. Eğer semptomların başlangıcından itibaren geçen
süre terapötik pencereyi aşıyorsa iskemik SVO’nun karakterizasyonu
açısından diffüzyon ağırlıklı görüntülemeyi içeren kraniyal MRG incelemesi
yapılabilir. Diffüzyon ağırlıklı görüntülere izlenen diffüzyonel kısıtlanma
akut-subakut iskemik enfarkt lehinedir.

COVID-19 hastalarında geliştiği ifade edilmiş iskemik SVO’larda küçük
damar oklüzyonuna bağlı lakünler ve subsegmental enfarktlar veya büyük

301