Türk Tabipleri Birliği (TTB) Merkez Konseyi, Olağanüstü Hal (OHAL) Kanun Hükmünde Kararnamesi (KHK) ile ihraç edilen hekimlerden ana dal uzmanlığının yanı sıra yan dal uzmanlığı bulunanların, yan dal kadrolarının sınırlı sayıda olması ve yan dal uzmanlarının özel sektöre geçişlerini engelleyen düzenlemelerin bulunması dolayısıyla ikinci bir mağduriyet yaşadıklarına dikkat çeken bir açıklama yayımladı.
Açıklamada, Sağlık Bakanlığı, yan dal uzmanlarını ana dalda mesleklerini icra etmelerine izin vermeyerek işsiz bırakan ya da kayıt dışı, ucuz iş gücü olarak çalışmak dışında seçenek bırakmayan, aynı zamanda hastaların tedavi olma hakkını engelleyerek toplum sağlığına zarar veren bu uygulamayı derhal sonlandırmaya davet edildi.
Açıklamanın tam metni aşağıdadır:
Yan Dal Uzmanları Ana Dalda Hekimlik Yapabilmelidir!
20 Temmuz 2016 tarihinde OHAL ilan edildikten sonra, değişik tarihlerde çıkarılan toplam 13 KHK ile toplam 112 bin 175 kamu çalışanı hukuksuz olarak ihraç edildiler. İhraç edilen kamu çalışanlarının, Sağlık Bakanlığından bin 960, Tıp Fakültelerinden bin 382 olmak üzere, 3 bin 342’si hekimdir.
İhraç edilen hekimlerin mesleklerini icra etmeleri engellenmiş ya da kesintiye uğratılmıştır. Bu durum hastaların sağlık hizmetlerine erişiminin engellenerek halkın sağlık hakkının ihlal edilmesi anlamına gelmektedir.
İhraç edilen hekimler ve diğer sağlık çalışanlarının özel sağlık kuruluşlarında çalışmaları için Sağlık Bakanlığı bünyesindeki Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü Mevzuat İşleri Daire Başkanlığı’nın 54567092-045.99 sayılı yazısında; “OHAL KHK’sı ile ihraç edilmiş olan hekimlerin-diğer sağlık mensuplarının özel sağlık kuruluşlarında istihdam edilmelerine engel bulunmamaktadır.” denilmiştir. OHAL KHK’sı ile ihraç edilmiş pek çok hekim ve diğer sağlık çalışanının çalışma hayatına ilişkin çeşitli kısıtlılıklar ve özlük hakkı kayıpları yaşadığı dikkate alındığında, Sağlık Müdürlükleri tarafından özel hastanelerde çalışma onayı verilen hekimlerin şanslı grupta yer aldığı söylenebilir.
İhraç edilen hekimlerden ana dal uzmanlık eğitiminden sonra “yan dal uzmanlık eğitimi”ni başarıyla tamamlayarak yan dal uzmanlığı hakkını da kazananlar, ikinci bir mağduriyetle karşı karşıya kalmışlardır.
Yan dal uzmanlığı bulunan ihraç edilen hekimlerin, çalışmak için başvurdukları özel hastanelerde ilgili yan dal uzmanlığı kadrosu yoksa, ana dalda çalışma istekleri, İl Sağlık Müdürlükleri aracılığıyla Sağlık Bakanlığı Özel hastaneler Faaliyet Daire Başkanlığına izin için gönderilmektedir. Yan dal uzmanlarının Sağlık Bakanlığına bu konuda yaptıkları başvuruları genellikle yanıtsız kalmakta ya da uzun süreler bekletilmektedir.
Yalnızca o ana dalda uzman olan hekimler ise boş kadrolarda hemen çalıştırılabilmektedirler. Bir başka ifadeyle, aynı ana dal uzmanlarından yan dal uzmanlığı da olan kişinin çalışabileceği alan yalnızca yan dal alanı olarak sınırlanmakta, ana dal uzmanı olarak çalışmasına izin verilmemektedir. Yan dal kadrosu genellikle bulunmadığı için hekimin hem yan dal alanında çalışma hem de kendi ana dal alanındaki boş kadroda çalışma hakkı ortadan kaldırılmaktadır. Yan dal uzmanı hekimlerin Sağlık Bakanlığının ilgili birimleriyle bire bir yaptıkları görüşmelerde ise, “Kapasite Değerlendirme Komisyonu (Eski ismiyle Planlama İhtisas Kurulu) toplanmadı.” veya “Kapasite Değerlendirme Komisyonu toplandı, ihraç edilen hekimlerin durumunu Sağlık Bakanının veya Sağlık Bakanlığı Müsteşarının görüşüne sunduk.” yanıtı ile karşılaşılmaktadır. Bakanlık tarafından çözüme ilişkin herhangi bir görüş ya da öneri sunulmamaktadır. Dolayısıyla, kamu hastanelerinden ihraç edilmiş yan dal uzmanı hekimlerin, tek çalışabilecekleri sağlık kuruluşları olan özel hastanelerde yan dal uzmanlığı kadrosu yoksa, hekimlik yapmaları engellenmektedir.
Yan dal uzmanının ana dalda uzman olarak işe başlamasını düzenleyen ve en son değişikliğin 25.08.2016 tarihinde yapılmış olduğu “Özel Hastaneler Yönetmeliği”nin ilgili maddesi şu şekildedir:
“Madde 19: … ancak yan dal uzmanlığı bulunanlar Bakanlığın uygun görüşü ile ana dalda başlatılabilir. Bakanlık yan dal değerlendirmesini her bir yan dal uzmanlık alanında ülkedeki ve ildeki eğitim kurumlarının tıpta uzmanlık eğitimini sağlayacak şekilde yan dal uzmanı bulunup bulunmadığı çerçevesinde yapar.”
Mevcut düzenlemenin amacı; Sağlık Bakanlığı ve üniversite hastanelerinde çalışan yetişmiş yan dal uzmanlarının özel sektöre geçişlerinin engellenmesidir.
Oysa ihraç edilen yan dal uzmanları kamu sağlık kuruluşlarında çalışmakta iken bu hakları ortadan kaldırılmıştır. Dolayısıyla bu grupta yer alan yan dal uzmanlarının özel sağlık kuruluşlarında çalışmak dışında başka bir seçenekleri yoktur.
Ayrıca, geçen bir yıllık süre içerisinde Kapasite Değerlendirme Kurulu, ihraç olmamış çok sayıda yan dal uzmanı hekimi çeşitli özel hastanelerde göreve başlatmış bulunmaktadır. Bu durumda, ihraç olmamış yan dal uzmanları ve ihraç olmuş uzman hekimler özel hastanelerde çalışabildikleri halde, iki uzmanlığı bulunan ve Türkiye’nin her tarafında ihtiyaç olan yan dal uzmanı hekimlerin çalıştırılmaması, kamu yararına, çalışma hakkının korunmasına ve Anayasanın “Kanun Önünde Eşitlik İlkesine” aykırıdır. Hekimler arasında yan dal uzmanlık eğitimi alma isteğini azaltma riski barındıran bu tür uygulamalar; adaletsizlik içermekte, ihraç edilmenin yanında yeni mağduriyetler oluşturmakta, aynı zamanda da hastaların tedavi olma hakkını engelleyerek toplum sağlığına zarar vermektedir.
Sağlık Bakanlığını, yan dal uzmanlarının ana dalda mesleklerini icra etmelerine izin vermeyerek işsiz bırakan ya da kayıt dışı, ucuz iş gücü olarak çalışmak dışında seçenek bırakmayan bu uygulamayı derhal sonlandırmaya davet ediyoruz.
TTB olarak, hekimlerin ve tüm sağlık çalışanlarının; adil, eşit, ücretsiz, ulaşılabilir, nitelikli ve kamu tarafından sunulan bir sağlık hizmetini üretebilmelerinin koşullarının oluşturulması ve insan onuruna yaraşır bir çalışma ortamına kavuşmaları için çabalarımızı sürdüreceğiz.
Türk Tabipleri Birliği Merkez Konseyi