Türk Tabipleri Birliği (TTB), Sağlık Bakanlığı tarafından 6 Ekim 2022’de Özel Hastaneler Yönetmeliği’nde yapılan ve muayenehanesi olan hekimlerin mesleklerini serbestçe yapabilmelerini engelleyip hastaneler zincirinin sömürüsüne terk eden düzenlemelere karşı 12 Ekim 2022 tarihinde Danıştay’da dava açmıştı.
Dava konusu işlemin hem Anayasa’ya hem 1219 sayılı Tababet ve Şuabatı Sanatlarının Tarzı İcrasına Dair Kanun’a hem de 2219 sayılı Hususi Hastaneler Kanunu’na aykırı olduğu belirtildi. Ayrıca dava konusu düzenlemelerin sebep ve amaç yönünden de hukuka aykırı olduğu, hekimlerin yanı sıra hasta haklarının da ihlal edildiği ifade edildi. Dilekçede hasta verilerinin Muayene Bilgi Yönetim Sistemi (MBYS) üzerinden aktarılmasının istenilmesinin, özel hayatın gizliliğinin ihlali anlamına geldiği de vurgulandı.
Sağlık Bakanı Sayın Fahrettin Koca’nın, 6 Ekim 2022’de yayımlanmış olan Özel Hastaneler Yönetmeliği’ndeki değişiklikler hakkında 8 Kasım 2022’de verdiği demeç sonrası, kamuoyunun doğru bilgilendirilmesine yönelik aşağıdaki açıklamayı yapma zorunluluğu doğmuştur:
Sayın Fahrettin Koca yeni yönetmeliğe dair yanlış yönlendirilme bulunduğunu ve sonucunda yanlış anlaşıldığını, Sağlık Bakanlığı’nın muayenehanelere yönelik bir yönetmelik yayımlamadığını belirterek “7 bin muayenehanemiz var ve 7 bin muayenehaneye yönelik bir yönetmelik planlamadık, öyle bir niyetimiz de yok” ifadesini kullandığı bir açıklama yapmıştır.
Aslında yeni yönetmelik tam olarak muayenehane hekimlerinin serbest çalışma haklarını gasp edecek şekilde düzenlenmiş olup “Muayenehanesi bulunan hekimler, muayenehanesine müracaat eden hastalarının teşhis ve tedavisini yıllık sözleşme yapmak suretiyle ilgili branşta boş uzman hekim kadrosu olması halinde özel hastanelerde yapabilirler. Özel hastanelerin boş uzman hekim kadrosu olmaması durumunda, ruhsatında ve/veya faaliyet izin belgesinde kayıtlı uzman hekim branşlarındaki toplam kadro sayısının %15’ine kadar uzman hekimle sözleşme imzalayabilir. Aynı branşta birden fazla hekimle sözleşme imzalanmak istenmesi durumunda ilgili branşın toplam kadro sayısının üçte birinden fazla uzman hekim ile sözleşme imzalanamaz” ifadeleri mevcuttur. Yönetmeliğin dayattığı ve nasıl belirlendiği anlaşılamayan bu kotalar serbest hekimlerin ameliyat yapabilmelerini neredeyse imkansız bir hale getirmektedir. Üstelik yeterli kadro olmaması durumunda mesleğini serbest hekimlik uygulaması ile sürdürmek isteyen meslektaşlarımıza bir çözüm de gösterilmemiştir.
Sayın Bakan “Özel hastanelerin yaptığımız planlamayı muayenehane hekimliği üzerinden delmelerine izin vermek istemiyoruz. Son dönemde muayenehane hastaneleri oluşmaya başladı. Sağlık turizminin giderek artmasıyla birlikte herkesin yapılan işlemini kayıt altına almak istiyoruz. Kimse tedirgin olmasın. Biz sadece hastamızın ve yurtdışından gelen hastanın kayıt altına alınmasını istiyoruz. Özel hastanelerde de yapılan uygulamanın ne olduğunu ve kimin yaptığını bilmek istiyoruz” demektedir.
Özel hastanelerin belirlediğiniz planlara varsa uymama durumlarının engellenmesi ancak ve ancak özel hastanelere yaptırımlar uygulanarak mümkün olabilir. Özel hastanelerin kayıtdışı çalışmalarını kontrol altına almanın yolu; serbest hekimlerin ameliyat yapmalarını engellemek değil, özel hastaneleri denetlemek olmalıdır.
Halbuki yeni yönetmelik ile muayenehanelerinde mesleklerini serbest olarak icra eden hekimlerin, hastalarının teşhis ve tedavi işlemlerini özel sağlık kuruluşlarında (özel hastaneler ve tıp merkezlerinde) yapabilme hakları hukuka aykırı olarak kısıtlanmaktadır.
Yönetmeliğin bir gecede yapıldığı ve bir günde uygulamaya konulduğu yönünde iddiaların olduğunu da anlatan Bakan Koca, bunun doğru olmadığını, yönetmelikle ilgili üç ay sürenin tanındığını, bu sürenin ise henüz bir ayını yeni doldurduğunu söylemektedir.
Yönetmelik hazırlanırken hiçbir aşamasında hekimleri temsil eden Türk Tabipleri Birliği, tabip odaları, uzmanlık dernekleri gibi meslek örgütlerinin görüşü alınmamıştır. Yönetmelik yayımlanmış olduğu 6 Ekim 2022 tarihinde yürürlüğe girmiş, bugüne kadar hekimlere ve hekim örgütlerine hiçbir açıklama yapılmamış, üzerinde tartışılmamış, tebliğ edilmemiş, ancak özel hastanelere gönderilen yazılardan yola çıkılarak yönetmeliği uygulamaları için üç ay süre tanındığı öğrenilebilmiştir. Ayrıca çoğu özel hastane yönetmeliği yayımlandığı günden itibaren uygulamaya başlamış olup ameliyathanelerini serbest hekimlerin kullanımına kapatmıştır.
Sayın Bakan bu süreçte iller bazında herhangi bir sorunun olmasının, birtakım farklılıklar yapılabileceğinin altını çizerek “Derdimiz, hastanın kayıt altına alınması, kurumlar arası kamu özel geçişlerin güvenli kayda alınmasını sağlamak. Özel hastanelerin muayenehaneler üzerinden planlamayı delmesine izin vermek istemiyoruz” demektedir.
Sayın Fahrettin Koca “Kamu ve üniversitelerinden yer yer özel hastanelerde işlem yapan hekim arkadaşlarımız var. Bunun da yasal çerçevede kayda geçmesini istiyoruz” ifadelerini kullanmaktadır.
Özel hastanelerde gerçekten kayıtdışı işlemler yapılıyor ve bunlar kontrol edilemiyor ise, bu Sağlık Bakanlığı’nın özel hastaneleri denetleme mekanizmalarında zafiyeti ya da hatası olduğunu gösterir. Kamu ve üniversite hastanelerinde çalıştıkları halde özel hastaneyi kullanan hekimlerin var olduğunu ileri sürerek muayenehane sahibi hekimlerin ameliyat yapmalarının engellenmesi mantık ve hukuk dışıdır.
Özetle, yönetmeliğin çıkarılma sebebi Sayın Bakanımızın belirttiği gibi özel hastanelerin amaç dışı kullanılmalarının engellenmesi ise, bu durum Sağlık Bakanlığı’nın serbest hekimlere değil doğrudan özel hastanelere yönelik kısıtlamalar getirmesiyle giderilebilir. Türk Tabipleri Birliği kayıtdışı, usulsüz sağlık uygulamalarına sonuna kadar karşıdır ve Sağlık Bakanlığı’na bu tür düzenlemeler için destek olmaya hazırdır. Hekimlerin serbest çalışma haklarını kısıtlayan, serbest hekimlerin ve hastaların hastane seçme özgürlüklerini engelleyen hukuka aykırı yönetmeliğin ivedilikle geri çekilmesi gerektiğini bildiririz.
Türk Tabipleri Birliği Özel Hekimlik Kolu
Türk Tabipleri Birliği Merkez Konseyi